Sorumluluk Tutumu ve Aileden Algılanan Sosyal Desteğin Sosyal Kaygıyı Yordamadaki Rolü ve Etkisi

Sorumluluk Tutumu ve Aileden Algılanan Sosyal Desteğin Sosyal Kaygıyı Yordamadaki Rolü ve Etkisi

Predictive Power and Impact of Responsibility Attitude and Family Perceived Social Support on Social Anxiety

Yrd. Doç. Dr. Abdülkadir ÖZTÜRK

ÖZET
Bu araştırmada, bireylerin sahip oldukları sorumluluk tutumlarıyla aileden algıladıkları sosyal desteğin yaşadıkları sosyal kaygıyı ne düzeyde yordayabildikleri ve sosyal kaygı üzerinde ne kadar etkili olabildikleri açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Eskişehir Osmangazi, Anadolu ve Uşak Üniversitelerinin Eğitim Fakültelerinde, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören toplam 681 öğrenci oluşturmaktadır. Bireylerin sosyal kaygı düzeylerini belirlemek için Leary (1983) tarafından geliştirilen ve Öztürk (2004) tarafından Türkçeye uyarlanan Etkileşim ve İzlenme Kaygısı Ölçeği kullanılmıştır. Sorumluluk tutum düzeylerini belirlemek için ise Salkovskis ve Ark. (2000) tarafından geliştirilen ve Yorulmaz (2002) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Sorumluluk Tutum Ölçeği, aileden algıladıkları sosyal destek düzeylerini belirmek için de Procidano ve Heler (1983) tarafından geliştirilen ve Eskin (1993) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Aileden Algılanan Sosyal Destek Ölçeği kullanılmıştır. Veriler, Pearson Çarpım Momentler Korelâsyon, Çoklu Doğrusal Regresyon ve Path Analizi teknikleri yardımıyla çözümlenmiştir. Araştırmada sonuç olarak bireylerin sahip oldukları sorumluluk tutumlarının ve aileden algıladıkları sosyal desteğin sosyal kaygıyı anlamlı düzeyde yordadığı saptanmıştır. Ayrıca bireylerin sahip oldukları sorumluluk tutumlarının, sosyal kaygıyı hem doğrudan hem de aileden algıladıkları sosyal destek üzerinden etkilediği belirlenmiştir. Aileden algılanan sosyal desteğin ise sosyal kaygı üzerinde doğrudan etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

ABSTRACT
In this study, it is aimed to examine to what extent individuals’ responsibility attitudes and perceived social support from their family predict and effect their social anxiety. Participants of the study consist of 681 students enrolled in education faculties of Eskisehir Osmangazi, Anadolu and Uşak Universities in 2012-2013 school year. Participants were administered Interaction and Audience Anxiousness Scale (Leary, 1983) to determine social anxiety levels, Responsibility Attitude Scale (Salkovskis et. al, 2000) for responsibility attitude levels, and Perceived Social Support from Family Scale (Procidano & Heler, 1983) to identify the social support they receive from their families. Data of the study were analyzed through Pearson moment correlation, multiple linear regressions, and path analyzes techniques. Results of the study manifested that participants’ responsibility attitudes and perceived social support from family predicted social anxiety at significant level. Results also indicated that participants’ responsibility attitudes had significant impact on social anxiety both directly and over social support they receive from their families. Social support has direct effect on social anxiety as well.

ANAHTAR KELİMELER: Sosyal Kaygı, Sorumluluk Tutumu, Aileden Algılanan Sosyal Destek

KEYWORDS: Social Anxiety, Responsibility Attitude, Perceived Social Support from Family

[PDF]