Eğitim Sürecinde Örgütsel Sosyalleşme ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin Boylamsal Analizi

Eğitim Sürecinde Örgütsel Sosyalleşme ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin Boylamsal Analizi

Longitudinal Analysis of the Relationship between Organizational Socialization and Organizational Citizenship Behavior in Education Process

Uğur DEMİRCİ & Serap BENLİGİRAY

ÖZET
Bu çalışmanın amacı eğitim sürecinde örgütsel sosyalleşme ve örgütsel vatandaşlık davranışındaki değişimleri ve bu iki değişken arasındaki ilişkinin dinamiklerini ortaya koymaktır. Bu amaca ulaşmak için boylamsal panel araştırması yöntemi ile tek gruplu ön test son test modeli kullanılmıştır. Araştırma Polis Akademisi Başkanlığına bağlı Polis Amirleri Eğitim Merkezi’nde eğitim gören komiser yardımcısı adayı öğrencilerin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu merkezde bir yıllık sürede teorik ve uygulamalı eğitimlerini başarıyla tamamlayan öğrenciler mesleklerini icra etmeye başlamaktadır. Veri, Chao ve arkadaşları (1994) tarafından geliştirilen Örgütsel Sosyalleşme Ölçeği ile Podsakoff ve arkadaşları (1990) tarafından geliştirilen Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeğinden yararlanılarak hazırlanan anket ile toplanmıştır. Yapılan analize öğrencilere teorik eğitimin başında, bitiminde ve uygulamalı eğitimin sonunda uygulanan anketlerden elde edilen 1660 veri dahil edilmiştir. Ulaşılan sonuçlara göre teorik eğitimin örgütsel sosyalleşme üzerinde pozitif yönlü etkisinin olmasına rağmen örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde etkisinin bulunmadığı, buna karşılık uygulamalı eğitimin hem örgütsel sosyalleşme hem örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde pozitif yönlü bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca eğitim sürecinin başından sonuna doğru örgütsel sosyalleşme ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkinin giderek güçlendiği sonucuna ulaşılmıştır.

ABSTRACT
The aim of this study is to reveal the changes in organizational socialization and organizational citizenship behavior and the dynamics of the relationship between these two variables in the education process. For this purpose, longitudinal panel research method and single group pretest posttest model were used. The research was carried out with the attendance of the inspector candidate at the Police Supervisors Training Center under the Turkish Police Academy. After successfully completing their theoretical and practical training in a year in this center, students begin to practice their professions. The data was collected through a questionnaire prepared using the Organizational Socialization Scale developed by Chao et al. (1994) and the Organizational Citizenship Behavior Scale developed by Podsakoff et al. (1990). The analysis included 1660 data from the surveys conducted at the beginning of the theoretical training, after that, and at the end of practical training. According to the results, although theoretical training has a positive effect on organizational socialization, it has no effect on organizational citizenship behavior, on the other hand, it has been determined that applied practical training has a positive effect on both organizational socialization and organizational citizenship behavior. In addition, it was concluded that the relationship between organizational socialization and organizational citizenship behavior gradually strengthened throughout the education process.

ANAHTAR KELİMELER: Örgütsel Sosyalleşme, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Eğitim ve Örgütsel Sosyalleşme, Eğitim ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Boylamsal Araştırma

KEYWORDS: Organizational Socialization, Organizational Citizenship Behavior, Training and Organizational Socialization, Training and Organizational Citizenship Behavior, Longitudinal Research

DOI : [PDF]