Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Programları Çerçevesinde Öğretmen Adaylarının Kişilik Tiplerine Göre Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Programları Çerçevesinde Öğretmen Adaylarının Kişilik Tiplerine Göre Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Investigation of Teacher Candidates’ Problem Solving Skills According to Their Personality Types Within Tte Scope of Teacher Training Programs in Turkey

Doç. Dr. Bilal DUMAN , Uzm. Ali YAKAR, Arş. Gör. İdil Eren TÜRKOĞLU & Öğrt. Pınar YAKAR

ÖZET
Bu araştırmada öğretmen adaylarının problem çözme becerileri, kişilik tipleri ve öğretmen yetiştirme programlarında yer alan problem çözme becerileri üzerinde odaklanılmıştır. Çalışmanın genel amacı, öğretmen adaylarının problem çözme becerileri ile kişilik tipleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu araştırmada nicel ve nitel araştırma tekniklerinin bir arada kullanıldığı karma yöntemden yararlanılmıştır. Çalışma, 2012-2013 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (MSKÜ) ve Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Eğitim Fakülteleri’nde öğrenim gören toplam 498 öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanması amacıyla öğretmen adaylarının problem çözme becerilerine ilişkin puanlarını belirlemede Heppner ve Peterson (1982) tarafından geliştirilen, Savaşır ve Şahin (1997) tarafından Türkçeye uyarlanan “Problem Çözme Envanteri” ve öğretmen adaylarının kişilik tipi özelliklerini belirlemek için Bacanlı, İlhan ve Aslan (2009) tarafından geliştirilen “Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi” kullanılmıştır. İki farklı veri toplama aracından elde edilen veriler SPSS programı kullanılarak analiz edilmiş ve öğretmen adaylarının problem çözme becerileri ile kişilik tipleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın diğer amacı için ise öğretmen adaylarıyla çeşitli görüşmeler yapılmış ve öğretmen yetiştirme programlarında problem çözme becerilerinin geliştirilmesine yönelik etkinliklerin yapılıp yapılmadığına ilişkin sorular yöneltilmiştir. Yapılan görüşmelerden elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiş ve çalışmanın sonuçlarına ek olarak ayrıca belirtilmiştir. Örneklemde yer alan öğretmen adaylarından elde edilen verilere göre, duygusal dengesizliğe sahip olmadığını düşünen, dışadönük olmadığını düşünen, deneyime açık olduğunu düşünen ve sorumluluk sahibi olduğunu düşünen öğretmen adaylarının daha yüksek düzeyde problem çözme becerilerine sahip oldukları bulunmuştur. Araştırmada elde edilen tüm bulgulara yönelik çeşitli tartışma, yorum ve önerilere çalışma içerisinde yer verilmiştir.

ABSTRACT
Problem solving skills and personality types of teacher candidates and teacher training curricula are focused on in this study. The main aim of the study is to investigate the relationship between the problem solving skills and personality types of teacher candidates. Research is designed as mixed type. The study is done in 2012-2013 academic year spring semester with the participation of 498 teacher candidates studying at education faculties of Muğla Sıtkı Koçman University (MSKÜ) and Çukurova University (ÇÜ). In order to collect data required for defining the problem solving skills of teacher candidates, “Problem Solving Inventory” designed by Heppner and Peterson (1982) adapted to Turkish by Savaşır and Şahin (1997) and in order to collect data required for defining the personality types of teacher candidates, “Adjective Based Personality Scale” designed by Bacanlı, İlhan and Aslan (2009) are used. Data collected with two different inventories are analyzed by SPSS program and the relationship between the problem solving skills and personality types of teacher candidates is examined. For the other aim of the study, teacher candidates are interviewed and questions related with whether activities are done to develop their problem solving skills or not are asked. Data obtained by interviews are analyzed as descriptive and indicated as an addition to the findings of study. According to data collected from sample, it is found that the teacher candidates who don’t think themselves neurotic; don’t think themselves extrovert; think themselves open-experienced and think themselves responsible have higher problem solving skills. Several discussions, comments and suggestions towards all findings of the research are stated throughout the study.

ANAHTAR KELİMELER: Problem çözme becerileri, kişilik tipleri, öğretmen yetiştirme programları.

KEYWORDS: Problem solving skills, personality types, teacher training programs.

[PDF]