İLKÖĞRETIMDE ÖZETLEME STRATEJILERININ KULLANIMINA ILIŞKIN NITEL BIR ARAŞTIRMA

İLKÖĞRETIMDE ÖZETLEME STRATEJILERININ KULLANIMINA ILIŞKIN NITEL BIR ARAŞTIRMA

A QUALITATIVE STUDY ON THE USE OF SUMMARIZING STRATEGIES IN ELEMENTARY EDUCATION

Assist. Prof. Dr. Fatma SUSAR KIRMIZI & Assist. Prof. Dr. Nevin AKKAYA

ÖZET
Bu çalışmanın amacı, ilköğretim 4. ve 5 sınıflarda, okuduğunu anlama stratejisi olarak özetleme stratejisinin nasıl kullanıldığının ortaya konulmasıdır. İzmir/Buca’da yapılan çalışmada, nitel araştırma stratejisinde kullanılan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, “Çevre Kirliliği” isimli metin ve “Değerlendirme Kriterleri Formu” kullanılmıştır. Yapılan maksimum örnekleme sonucunda, altı ayrı okulda, toplam 246 öğrenci veri kaynağı olarak alınmıştır. Örneklemi oluşturan deneklerin ana dili Türkçedir. Öğrencilere, “Çevre Kirliliği” metninin Türkçe özeti çıkarılarak, “özetleme stratejilerini kullanma düzeyleri değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde “yüzeysel özetleme, konu ile ilişki kurma, metnin aynısını yazma, ana düşünceyi kendi cümleleriyle yazma, ana düşünceden uzaklaşma ve ana düşünceyi hiç belirtmeme” kodlarına ulaşılmıştır. Öğrencilerin yaptığı özetler genel olarak incelendiğinde özetleme stratejilerinin yeterince iyi kullanılmadığı tespit edilmiştir.

ABSTRACT
The objective of this study is to reveal how well summarizing strategies are used by Grade 4 and Grade 5 students as a reading comprehension strategy. This study was conducted in Buca, İzmir and the document analysis method, a qualitative research strategy, was employed. The study used a text titled “Environmental Pollution” and an “Evaluation Criteria Form”. The maximum sampling method was used to obtain data from 246 students from 6 different schools. The first language of the participants in the sample was Turkish. Students were asked to summarize the text “Environmental Pollution” and their summarizing strategies were evaluated. The summaries were then assessed and codified as follows: surface summarizing, relating to the subject and writing the very same text again, paraphrasing the main idea, diverging from the main idea, and missing the main idea. In general we found that students made insufficient use of summarizing strategies.

ANAHTAR KELİMELER: Özetleme Stratejileri, İlköğretim, Öğrenci, Nitel Araştırma.

KEYWORDS: Summarizing Strategies, Primary Schools, Students, Qualitative Research

[PDF]