Görsel Sanatlar Öğretmeni Adaylarının Öğretmen ve Sanatçı Algısına İlişkin Metafor Analizi

Görsel Sanatlar Öğretmeni Adaylarının Öğretmen ve Sanatçı Algısına İlişkin Metafor Analizi

A Study of Trainee Visual Arts Teachers Metaphorical Perception of the Concept of ‘The Teacher’ and ‘The Artist

Doç. Dr. Şehnaz YALÇIN WELLS

ÖZET
Bu araştırmanın temel amacı, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalında okuyan öğrencilerin “öğretmen” ve “sanatçı” olma kavramlarına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2013-2014 eğitim öğretim yılında, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalında okuyan toplam 205 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanabilmesi için her öğretmen adayının öğretmen ve sanatçı kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgelerini (metaforları) belirlemek üzere katılımcılara “Öğretmen…… gibidir; çünkü …...” ve “Sanatçı..... gibidir; çünkü.......” cümleleri iletilmiş ve boşlukların doldurulması istenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, öğretmen adaylarının öğretmen ve sanatçı kavramlarına ilişkin toplam 181 adet geçerli metaforları belirlenmiştir. Bu metaforlar öğretmen kavramı için ortak özellikleri bakımından 9, sanatçı kavramı için 9 farklı kategori altında toplanmıştır. Bu kavramsal kategorileri öğretmen metaforunda sırasıyla bilgi kaynağı, yol gösteren/yönlendiren, şekillendirici, sevgi ifadesi, yaşamın parçası, hayatın yansıması, lider, tedavi edici, sabır örneği olarak öğretmen oluşturmaktadır. Sanatçı metaforunun kategorilerinde ise aydınlatan ve yol gösteren, yansıtıcı, yaratıcılığın ve özgürlüğün ifadesi, değişkenlik/farklılık, özgün, yer edinen/iz bırakan, yaşamın parçası, kendini yenileyen, üreten olarak sanatçı oluşturmaktadır.

ABSTRACT
The purpose of this research is to examine how students studying at the Fine Arts Education Department Art and Craft Education Department perceive the concepts of being a "teacher" and an "artist" through analysis of metaphors. The research study group is based on 205 students studying at Marmara University in 2013-2014. To collect related data and identify the metaphors every trainee teacher has in mind about the concept of 'the teacher' and 'the artist' the participants had to fill in the blanks in two sentences: "A Teacher is like a/an ..., because ..."; "An artist is like a/an ...., because ...". Metaphor analysis was used in the frame of qualitative method. According to the findings, 181 valid metaphors were detected and classified into 9 categories: teacher as knowledge source, as a mentor, as a shape former, as an expression of love, as a part of life, as a reflection of life, as a leader, as a healer, and as a patient person. The ‘artist’ metaphors were also classified in 9 categories: enlightening mentor artist, reflecting, creativity/freedom, difference/variability, genuine, history making, being a part of life, self-renewal, and producer artist.

ANAHTAR KELİMELER: görsel sanatlar öğretmeni adayı, öğretmen, sanatçı, metafor

KEYWORDS: trainee fine arts teacher, teacher, artist, metaphor

[PDF]