ÖZET
Konuşulan İngilizcenin bir yabancı dil olarak eğitiminde ve öğretilmesinde karşılaşılan temel sorunlarından bir tanesi, konuşucuların sözcük vurgusunu nasıl algıladıkları olgusudur. Sözcük vurgusu, sözcüklerin soyut özelliklerinden birisidir ve genellikle konuşmada geçen sözcükler tarafından oluşturulan akustik sinyallerde belirgin olarak duyulmaz. İngilizceyi hedef dil olarak öğrenenler, kendi anadil ve İngilizceyi belleklerinde harmanlayarak bir ara dil oluştururlar. Bu ara dildeki sözcülerde anadil-hedef dil etkileşimleriyle odaksıl vurgunun hareketliliği algılanamazsa, konuşmada açıkça duyulabilen bir aksanın geliştiricisi olur. Bazı ön ek ve son eklerin sözcüklere eklenince, odaksıl vurgunun sözcüklerin içindeki ileri ve geri hareketliği Türk İngilizce öğretmenleri ve stajyerleri tarafından işitilmemektir. Démocrat-demócracy-democrátic ve arístocrat- aristócracy-aristocrátic gibi sözcükler odaksıl sözcük vurgu hareketliliğini gösteren sorunlu sözcük dizileri üstüne odaksıl sözcük vurgusu yerleştirilebilir, Audacity adlı programı kullanarak konuşan sözlüklerlerden indirilebilir. Odaksıl vurgunun sözcüklerin içindeki ileri-geri gidip gelmesi konuşan örneklerin sesçil ve sesbirimsel ceviriyazısı yoluyla öğretimleri gösterilebilir. Odaksıl sözcük vurgusunun hareketliliğini bilgisayar yoluyla uygulayarak öğretmek için bir ders planı yapılabilir.
ABSTRACT
One of the major issues in spoken English is to understand how listeners recognize the word stress. Word stress is an abstract property of the words that is not always acoustically realized in the speech signal. In English language, nuclear stress mobility, which is the establisher of accentuation in the interlingual speech, is not perceived by a great majority of Turkish English teachers and trainees. In the present study, how the mobility of the primary stress acts to and pro in the structure of the English vocabulary items will be demonstrated by using electronic dictionaries. The problem-causing vocabulary items in nuclear stress placement, like démocrat-demócracy-democrátic and arístocrat- aristócracy-aristocrátic can be downloaded by the Audacity program and the mobility of stress in their phonetic and phonemic transcriptions can be exhibited via computer applications in teaching vocabulary items and a designed lesson plan is also possible to rehabilitate the fossilized stress errors.
ANAHTAR KELİMELER: Vurgu ses birimi, vurgu değişimi, vurgu düşüşü, vurgunun hareketliliği
KEYWORDS: stress phoneme, stress shift, stress reduction, mobility of stress.
efdergi@hacettepe.edu.tr http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr Hacettepe University, Faculty of Education 06800 Beytepe / Ankara
Facebok Page of Hacettepe University Journal of Education Twitter of Hacettepe University Journal of Education