Sosyal Bilgiler Öğretiminde Değişim ve Süreklilik Bağlamında Vatan Kavramına Yüklenen Anlamların İncelenmesi

Sosyal Bilgiler Öğretiminde Değişim ve Süreklilik Bağlamında Vatan Kavramına Yüklenen Anlamların İncelenmesi

Investigation of Meanings Attached to the Concept of Motherland in the Context of Change and Continuity in Social Studies Teaching

Sezgin ELBAY

ÖZET
Sosyal bilgiler, bireyin toplumsal var oluşunu gerçekleştirmeye katkı sunmak amacıyla, sosyal bilim disiplinleri ile vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları konularını bütünleştiren ve toplu öğretimden hız alan bir ders olarak tanımlanmaktadır. Bu anlamda Tarih, milli ve manevi değerlerin aktarılmasında sosyal bilgiler öğretimi açısından kritik bir yerde bulunmaktadır. Milli ve manevi değerler, geçmişten günümüze değişim ve süreklilik güçlerinin etkisiyle oluşmaktadır. Bu çerçevede araştırmanın amacı, değişim ve süreklilik bağlamında vatan kavramına yüklenen anlamları betimlemektir. Bunun için önce öğrencilerin vatan kavramına yönelik mevcut anlayışları ortaya çıkarılmış, ardından müfredat gerekliliklerini yerine getirmek için Kök Türk Kitabeleri işlenmiş ve Kitabelerin dikildiği dönemdeki vatan kavramının nasıl olabileceğine yönelik öğrenci görüşleri alınmıştır. Araştırma, nitel paradigmaya dayalı olgubilime göre desenlenmiştir. Çalışma grubunu, kırsal bir ortaokulun 6. sınıfındaki 20 öğrenci oluşturmuştur. Bu öğrenciler ölçüt durum örneklemesiyle seçilmiştir. Veri toplama araçları, açık uçlu anket formu ve yapılandırılmamış görüşmedir. Veriler, tümevarımsal ve betimsel olarak analiz edilmiştir. Öğrencilerin günümüz perspektifi bağlamında vatan kavramına yükledikleri anlamlar daha çok: ‘’Sınırlar, iç güvenlik, ulusal bütünleşme’’ olurken; Kitabelerin dikildiği dönemde vatan kavramına yükledikleri anlamlar: ‘’Dünya ve sınırları belirsiz bir coğrafya’’ olmuştur. Sonuç olarak, öğrencilerin tarihsel bağlamı göz önünde bulundurduğu ve Kök Türk Kitabelerinin, vatan kavramı bağlamında, tarihsel bir dönemin perspektifini almaya katkı sağladığı söylenebilir.

ABSTRACT
National and spiritual values are formed with the impact of change and continuity powers from past till today. Within this frame the purpose of research is to define the meanings attached to the concept of motherland with respect to change continuity. For this purpose first of all current approaches of students in relating to the concept of motherland has been revealed and then, in order to fulfill curriculum requirements, Root Turkish Inscriptions have been processed and student opinions have been obtained regarding how the concept of motherland could be at the period when the inscriptions were established. Research has been designed as per olgubilim that is based on qualitative paradigm. Study group was composed of 20 students attending 6th class of a rural junior school. Students have been selected with criterion case sampling. Data collection tools are open ended questionnaire form and unstructured discussion. Data have been analyzed as inductive and descriptive. While meanings attached to the concept of motherland by students with respect to today’s perspective were mainly Borders, internal security, and national integration, meanings they attached to the concept of motherland for the period when the inscriptions have been established were World and a geography with unspecified borders.

ANAHTAR KELİMELER: Sosyal Bilgiler Öğretimi, Vatan Kavramı, Öğrencilerin Yükledikleri Anlamlar.

KEYWORDS: Social Studies Teaching, Concept of Motherland, Meanings Attached by Students.

DOI : [PDF]