ÖĞRETMENLERİN MARUZ KALDIKLARI PSİKOLOJİK ŞİDDETE İLİŞKİN BİR MODELİN SINANMASI

ÖĞRETMENLERİN MARUZ KALDIKLARI PSİKOLOJİK ŞİDDETE İLİŞKİN BİR MODELİN SINANMASI

EXAMINING A MODEL RELATED TO MOBBING INCURRED BY TEACHERS

Yrd. Doç. Dr. Mehmet KARAKUŞ & Yrd. Doç. Dr. İ. Halil ÇANKAYA

ÖZET
Bu çalışmada, öğretmenlere yönelik olarak sergilenen psikolojik şiddetin, onların stres, tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam doyumu düzeyleri üzerindeki etkisinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın çalışma evrenini, Elazığ il merkezinde 2008–2009 güz döneminde çalışmakta olan ilköğretim öğretmenleri oluşturmaktadır. Anketler, bu çalışma evreninden seçkisiz olarak seçilmiş olan 300 kişilik örneklem grubuna uygulanmış ve bu anketlerden 237 tanesi geçerli sayılarak analize dâhil edilmiştir. LISREL 8.51 versiyonu kullanılarak bir yapısal eşitlik modeli geliştirilmiştir. Bu modele göre psikolojik şiddet, stres ve tükenmişliği pozitif şekilde, iş ve yaşam doyumunu ise negatif şekilde etkilemektedir. Psikolojik şiddet; stresin kısmi aracılık etkisiyle tükenmişliği, stres ve tükenmişliğin kısmi aracılık etkileriyle iş doyumunu ve son olarak da stres, tükenmişlik ve iş doyumunun kısmi aracılık etkileriyle yaşam doyumunu etkilemektedir.

ABSTRACT
In this study, it was aimed to determine the effect of mobbing displayed towards teachers on their levels of stress, burnout, job satisfaction and life satisfaction. The target population of this study consists of primary school teachers working in Elazığ downtown in 2008–2009 fall semester. The questionnaires were administered to a sample of 300 teachers that were selected randomly from this population and 237 of the questionnaires were validated and taken into analysis. Using LISREL 8.51 version, a structural equation model was developed. According to this model; mobbing positively influences on stress and burnout and negatively influences on job and life satisfaction. Mobbing influences; on burnout through the partial mediation effect of stress, on job satisfaction through the partial mediation effect of stress and burnout, and finally on life satisfaction through the partial mediation effect of stress, burnout and job satisfaction.

ANAHTAR KELİMELER: Psikolojik şiddet, stres, tükenmişlik, iş doyumu, yaşam doyumu, yapısal eşitlik modellemesi.

KEYWORDS: Mobbing, stress, burnout, job satisfaction, life satisfaction, structural equation modeling.

[PDF]