Madde Yanlılığının Belirlenmesinde Karma Madde Tepki Kuramının Kullanımı

Madde Yanlılığının Belirlenmesinde Karma Madde Tepki Kuramının Kullanımı

The Usage of Mixed Item Response Theory in Determining Item Bias

Seher YALÇIN

ÖZET
Bu araştırmada, Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sınavı Türkçe alt testi maddelerinin yanlılık gösterip göstermediğini incelemek amaçlanmıştır. Bu kapsamda, ilk olarak maddelerin farklılaşan madde fonksiyonu (FMF) olup olmadığı Karma Madde Tepki Kuramı (KMTK) modeli ve Mantel- Haenszel (MH) yöntemine göre incelenmiştir. İki yönteme göre de FMF olan maddeler, içerik ve bilişsel düzey bakımından incelenerek yanlılık tespiti için ayrıca uzman görüşüne başvurulmuştur. Betimsel tarama modelinde olan araştırmanın çalışma grubunda, TEOG 2015 Türkçe alt testini yanıtlayan öğrencilerden seçkisiz olarak seçilen 5000 öğrenci vardır. Analizler sonucu, KMTK’na göre test edilen modellerden, en iyi veriye uyum sağlayan modelin, iki gizil sınıftan oluşan model olduğu görülmüştür. İki yönteme göre de FMF olarak tespit edilen yedi madde vardır. Bu maddelerin dördü ilk gizil gruba avantaj sağlarken üçü ikinci gizil gruba avantaj sağlamaktadır. İlk gizil gruba avantaj sağlayan dört madde, cümlede ve paragrafta anlam konularında, genellikle kavrama düzeyindeki maddelerdir. İkinci gruba avantaj sağlayan üç madde ise Türkçe dilbilgisi konusunda, bilgi düzeyinde maddeler olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda, maddelerin bu gibi özelliklerinin bazı gruplara avantaj sağlarken bazılarında dezavantaja neden olduğu öne sürülebilir.

ABSTRACT
It is aimed in this study to identify whether the items in the Turkish subtest of the Transition from Basic Education to Secondary Education (TEOG) exam are biased. In this regard, the state of items’ displaying differential item functioning (DIF) is analyzed primarily according to the Mixed Item Response Theory (MixIRT) model and the Mantel- Haenszel (MH) method. The items that are determined to display DIF according to the both methods are analyzed with regards to subject field and cognitive level, as well as taking expert opinion on including bias. The study group of this study, which is a descriptive survey model consists of 5000 students who were randomly selected from among the students that took the TEOG 2015 Turkish subtest. Analyses have shown that among the models based on MixIRT, the model with two latent classes is determined to fit the data best. When the items that indicate DIF according to the both methods are analysed in the DIF examination conducted based on the two latent classes that emerged according to the MixIRT, it is observed that four items which are all advantageous for the first latent group, are understanding level questions which include the subjects of meaning in sentences and paragraphs. Other three items in favour of the second latent class were seen to be knowledge level questions measuring the Turkish grammar subject. In this regard, it can be put forward that item features are beneficial for some groups and disadvantageous for some others.

ANAHTAR KELİMELER: madde yanlılığı, karma madde tepki kuramı, mantel-haenszel

KEYWORDS: item bias, mixture item response theory, mantel- haenszel

DOI : [PDF]