ÖZET
Araştırmada öğretmenlerin; öğrenciler, veliler, meslektaşlar ve yöneticiler tarafından maruz kaldıkları şiddet ve şiddetle başa çıkma stratejileri incelenmiştir. Kesitsel tipteki bu çalışmada, Kayseri ilinin merkez ilçelerindeki ortaöğretim okullarında görev yapan 1020 öğretmene (1/2 örnekleme) ölçekler uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak, öğretmenlerin demografik-sosyokültürel özelliklerini, çalışma yaşamına ilişkin bilgilerini içeren kişisel bilgi formu ile “Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği” (COPE) kullanılmıştır.
Bulgulara göre; öğretmenlerin en yoğun olarak duygusal odaklı başa çıkma tutumlarını kullandıkları saptanmıştır. Duygusal başa çıkma yöntemlerinden ilk sırayı pozitif yeniden yorumlama ve gelişme, ikinci sırayı sorun odaklı başa çıkma yöntemlerinden planlama, üçüncü sırada ise aktif başa çıkma yöntemi yer almıştır. İşlevsel olmayan başa çıkma yöntemlerinden en sık kullanılan soruna odaklanma ve duyguları açığa vurma yöntemi olmuştur. Öğretmenlerin demografik özellikleri ile baş etme stratejilerinin alt boyutları arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Öğretmenlerin kimlerden (öğrenci, veli, meslektaş, yönetici) ve hangi türde şiddet (psikolojik, sözel, fiziksel, cinsel ) gördüklerine dair anlamlı bulgular, baş etme stratejileri çerçevesinde tartışılmıştır.
Öğretmenlerin baş etme stratejilerinin sosyo – demografik ve şiddet değişkenleri açısından büyük bir ölçekte araştırılması neticesinde, kültürler arası karşılaştırmalar açısından önemli bulgular elde edilmiştir. Eğitim paydaşları açısından baş etme stratejilerinin, şiddet boyutları bağlantılarının ortaya konması çok değişkenli, etkileşimli bağlantıları da ortaya çıkarmıştır.
ABSTRACT
In this research, the violence that teachers are exposed by students, parents, colleagues and directors and their coping strategies have been examined. In this cross-sectional study, scales were conducted on 1020 teachers working for the secondary schools in the central districts of Kayseri city (1/2 sampling). A personal information form containing the demographic and sociocultural characteristics of the teachers together with information on their work life and “The Assessment Scale for Coping Attitudes” (COPE) were used as the data collection tool.
According to the findings, it is determined that teachers use the emotion-focused coping attitudes most intensely. Positive reinterpretation and growth among the emotional coping methods ranks first, planning among the problem-focused coping methods ranks second and active coping method ranks third. The most frequently used one among the non-functional coping methods is problem-focused and emotion revealing method. Significant relations have been found between the sub-dimensions of the demographic characteristics of the teachers and coping strategies. Findings related to that by whom teachers are exposed violence (students, parents, colleagues, directors) and what kind of violence they are exposed (psychological, verbal, physical, sexual) have been discussed in the frame of coping strategies.
Significant findings were also obtained in terms of intercultural comparisons as a result of investigating teachers' coping strategies on a large scale in terms of socio - demographic and violence variables. In addition, both teachers and other educational stakeholders have come up with highly variable, interrelated links to addressing the linkages of coping strategies and dimensions of violence.
ANAHTAR KELİMELER: Ortaöğretim, Öğretmen, Okul, Şiddet, Başa çıkma
KEYWORDS: Secondary Education, Teacher, School; Violence; Coping
efdergi@hacettepe.edu.tr http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr Hacettepe University, Faculty of Education 06800 Beytepe / Ankara
Facebok Page of Hacettepe University Journal of Education Twitter of Hacettepe University Journal of Education