ÖZET
Bu araştırmada normal gelişim gösteren bireylerle yapılan bilgilendirme toplantılarının (ayrıştırılmış ortamlarda) ve zihin yetersizliği olan bireylerin normal gelişim gösteren akranlarına beceri öğrettikleri atölye etkinliklerinin, zihin yetersizliği olan bireylerin sosyal kabul düzeylerine olan etkisinin belirlenmesi ile zihin yetersizliği olan öğrencilerin benlik saygısı puanlarının atölye etkinliğine katılma (öğreten akran olarak) durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, İstanbul ilindeki bir ortaokulun 7 ve 8. sınıf öğrencileri ve bir özel eğitim merkezinin öğrencileriyle yürütülmüştür. Araştırmanın deney grubu; 12 zihin yetersizliği olan ve 70 normal gelişim gösteren öğrenci, kontrol grubu; 13 zihin yetersizliği olan ve 35 normal gelişim gösteren öğrenciden oluşmaktadır. Deney grubunda yer alan öğrencilerle araştırmacılar tarafından hazırlanan atölye ve bilgilendirme etkinlikleri uygulanmıştır. Uygulamalar üç farklı tarihe yayılan atölye etkinlikleri ve aynı gün iki seanstan oluşan bilgilendirme etkinliğinden oluşmaktadır. Araştırmada öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma verileri Sosyal Kabul Ölçeği ve Piers-Harris Çocuklar İçin Öz Kavramı Ölçeği ile toplanmış, veriler SPSS 17 paket programı ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, normal gelişim gösteren öğrencilerle gerçekleştirilen atölye etkinliklerinin, özel gereksinimli bireylere yönelik sosyal kabulü arttırmada etkili olduğunu göstermektedir. Bilgilendirme etkinliği normal gelişim gösteren bireylerin sosyal kabul tutumları üzerinde herhangi bir değişiklik yaratmamıştır. Yine araştırma sonucundan elde edilen bulgulara göre zihin yetersizliği olan öğrencilerin benlik saygısı puanları atölye uygulamalarına katılıp katılmama durumuna göre farklılaşmamaktadır.
ABSTRACT
The purposes of this study are to examine how the information-giving meetings (decomposed environment) and workshops in which mentally retarded students teach a skill to their normally developing peers, affect the social acceptance level of normally developing students toward mentally retarded students and whether the self –esteem scores of mentally retarded students differ according to the attendance to the workshop activity (as a tutor peer). This research was conducted in İstanbul with 7th and 8th grade students in a secondary school and mentally retarded students of a special education center. In this study experimental group consists of 12 mentally retarded and 70 normally developing students and control group consists of 13 mentally retarded and 35 normally developing students. Workshop and information-giving activities which are developed by researchers were conducted with the students of the experimental group. The activities used in this study consist of workshop activities which were applied in 3 different days and 2 sessions of information-giving activity on the same day. In the study, pre-test/post-test control grouped experimental design is used. The research data have been gathered with Social Acceptance Scale and Piers-Harris Children’s Self-Concept Scale, and have been analyzed with SPSS 17 program. The results from the data analysis revealed that workshop activities which were held with normally developing students have a positive effect on enhancing the social acceptance of normally developing students toward their mentally retarded peers. Furthermore results from the data analysis showed that, self-esteem scores of mentally retarded students don’t differ according to the participation to workshop activities
ANAHTAR KELİMELER: Zihin Yetersizliği Olan Birey, Sosyal Kabul, Benlik Saygısı, Akran Öğretimi
KEYWORDS: Mentally Retarded Individual, Social Acceptance, Self-Esteem, Peer Tutoring
efdergi@hacettepe.edu.tr http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr Hacettepe University, Faculty of Education 06800 Beytepe / Ankara
Facebok Page of Hacettepe University Journal of Education Twitter of Hacettepe University Journal of Education