ÖZET
Sosyal yaşamın bir parçası haline gelen İnternet, sahip olduğu etkileşim özelliğiyle çocukların ahlaki ve insani değer gelişimleri üzerinde olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Araştırmanın amacı, farklı İnternet kullanım alışkanlığına sahip çocukların sorumluluk, arkadaşlık, barışçıl olma, saygı, doğruluk ve hoşgörü değerlerini kapsayan insani değerler gelişimlerini incelemektir. Bu kapsamda araştırma 6’ncı, 7’nci ve 8’inci sınıflarında öğrenim gören 521 ilkokul öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde öncelikle, internet kullanım alışkanlıkları açısından benzer özellikler sergileyen öğrencilerin dahil oldukları kategorileri belirleyebilmek için kümeleme analizi yapılmıştır. Daha sonra, her bir kümeyi değerlendirebilmek için çapraz tablolar, ortalamalar, yüzdeler ve frekanslar hesaplanmıştır. Ayrıca kümeler açısından insani değerler düzeyinin anlamlı bir şekilde farklılaşıp farklılaşmadığı tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile test edilmiştir. Araştırma sonucunda, İnternet kullanım süresi ve İnternette iletişim kurma, oyun oynama, öğrenme ve vakit geçirme sıklığı değişkenleri açısından öğrencilerin dört farklı kümeye ayrıldığı belirlenmiştir. Ayrıca İnterneti en yoğun kullanan küme ile en az kullanan küme arasında sorumluluk, barışçıl olma, saygı değerleri ve genel olarak insani değerler açısından anlamlı farklılığın olduğu belirlenmiştir.
ABSTRACT
The Internet, which has become a part of social life, is likely to lead to negative effects on especially children’s development of moral and human values due to its interactive features. The purpose of this study was to examine the development of human values in children with different Internet usage habits. In this respect, the study was carried out with on 521 primary school students attending 6th, 7th and 8th classes. In data analysis, first of all, cluster analysis was conducted in order to determine the categories for the pupils who had similar characteristics in terms of their Internet usage habits. Then, in order to examine each cluster, crosstabs, means, percentages and frequencies were calculated. In addition, to find out whether the cluster means differed significantly with respect to the human values, one way-ANOVA was applied. The results revealed that the children were categorized in four clusters in terms of their average Internet usage time in a day, frequency of online surfing, online learning, online game playing and online surfing. In addition, with respect to human values in general and such values as responsibility, respect and being peaceful, a significant difference was found between the cluster of children using the Internet most and the cluster using it least.
ANAHTAR KELİMELER: İnternet kullanımı, insani değerler, çocuk gelişimi, kümeleme analizi
KEYWORDS: Internet usage, human values, child development, cluster analysis
efdergi@hacettepe.edu.tr http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr Hacettepe University, Faculty of Education 06800 Beytepe / Ankara
Facebok Page of Hacettepe University Journal of Education Twitter of Hacettepe University Journal of Education