ÖZET
Elementlerin toplu olarak gösterildiği periyodik tablo elementleri tanımada bir giriş niteliğindedir ve kimya eğitimi açısından da önemlidir. Dünya genelinde birçok kimya öğretim programında periyodik tablonun etkili kullanımı kazanım temelinde amaçlanmaktadır. Ancak periyodik tablonun özellikleri dikkate alındığında bunları karşılayacak bir kullanım yolu veya yöntemine ilgili literatürde rastlamak mümkün değildir. Bu nedenle bu çalışmada amaç lise kimya ders kitaplarında pek rastlanmayan yönleri ile periyodik tablonun doğasına dikkatleri çekmek ve bu doğanın kimya eğitimi açısından avantaj olduğu düşüncesine bir kapı aralamaktır. Bu amaçla öncelikle periyodik tablonun tarihsel gelişim süreci ve bu günkü durumuna kısaca değinilmiş ve felsefi açıdan periyodik yasa, periyodik sistem, periyodik tablo kavramları irdelenmiştir. Ardından periyodik tablonun tarihsel gelişim sürecinin metodolojik ve epistemolojik yönleri ışığında özellikle periyodik tablonun etkili kullanımı için periyodik yasa ve periyodik sistem ilişkisi kimya eğitimi bağlamında tartışılmıştır. Bu tartışmada periyodik sistemin etkili kullanılması için doğası ile uyumlu olabilecek bir çıkarım türü olarak hipotetik-dedüktif yönteme dikkat çekilmiş ve son olarak oluşturulan bağlamda kimya eğitimine yönelik bazı önerilere yer verilmiştir.
ABSTRACT
The periodic table is an introduction to the elements and is important in terms of chemistry education. In many chemistry teaching programs around the world, effective use of periodic table is aimed. However, considering the characteristics of the periodic table, it is not possible to encounter with a way or a method to use them in the literature. For this reason, the aim of this study is to draw attention to the nature of the periodic table, and to open a door to think that this nature is advantageous in terms of chemistry education. For this purpose, the historical development and present situation of the periodic table are briefly mentioned and the concepts of periodic law, periodic system and periodic table are analyzed from a philosophical point of view. Afterwards, in the light of the methodological and epistemological aspects of the historical development of the periodic table, periodic law and periodic system relations is discussed in the context of the chemistry education for the effective use of periodic table. In this discussion, the hypothetical-deductive method was pointed that might be compatible for the effective use of the periodic system, and some suggestions for chemistry education have been given.
ANAHTAR KELİMELER: kimya eğitimi, kimyasal bilginin doğası, hipotetik-dedüktif yöntem, bilim tarihi ve felsefesi, periyodik sistem
KEYWORDS: chemistry education, nature of chemistry knowledge, hypothetical-deductive method, history and philosophy of science, periodic system
efdergi@hacettepe.edu.tr http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr Hacettepe University, Faculty of Education 06800 Beytepe / Ankara
Facebok Page of Hacettepe University Journal of Education Twitter of Hacettepe University Journal of Education