Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Örgütsel Muhalefet Davranışları Arasındaki İlişki

Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Örgütsel Muhalefet Davranışları Arasındaki İlişki

The Relationship between Teachers’ Critical Dispositions and Organizational Dissent Behaviors

Arş. Gör. Elif ILİMAN PÜSKÜLLÜOĞLU & Doç. Dr. Yahya ALTINKURT

ÖZET
Bu araştırmanın genel amacı, öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimlerinin örgütsel muhalefet davranışlarını ne düzeyde yordadığının belirlenmesidir. Araştırmada ayrıca, öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimlerinin ve örgütsel muhalefet davranışlarının, demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediği de incelenmiştir. Araştırma tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın örneklemini, Muğla ilinde görev yapan 377 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, Örgütsel Muhalefet Ölçeği ve Florida Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde betimsel istatistikler, t testi, ANOVA ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri orta düzeyin üzerindedir. Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri, kıdem ve okul türü değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşmamaktadır. Öğretmenlerin muhalefet davranışları orta düzeydedir. Öğretmenler örgütsel muhalefet davranışlarını en çok yöneticilerine daha sonra sırası ile meslektaşlarına, okul dışı aile ve arkadaşlarına ifade etmektedirler. Kıdem değişkenine göre öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışları farklılaşmamaktadır. Okul türü değişkenine göre ise öğretmenlerin meslektaşlara ifade edilen muhalefet davranışları farklılaşmaktadır. Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri yöneticilere ifade edilen muhalefet davranışının %11’ini ve okul dışına ifade edilen muhalefet davranışının %6’sını açıklamaktadır.

ABSTRACT
The main purpose of this study is to define to what extend teachers’ critical thinking dispositions predict organizational dissent behaviors. Besides, whether teachers’ critical thinking dispositions and organizational dissent behaviors show significant difference according to the demographic variables is also analyzed. The research is designed in survey model. The sample of the research consists of 377 teachers working in public schools in Muğla province. Organizational Dissent Scale and Florida Critical Thinking Dispositions Scale are used as data collection tools. In the analysis of the data, descriptive statistics, t test, ANOVA and regression are used. According to the findings, teachers’ critical thinking disposition levels are above middle level. Teachers’ critical thinking disposition levels do not differ significantly according to the seniority and school kind variables. Teachers’ dissent behaviors are on middle level. Teachers’ express mostly their dissent to their administrators, then respectively to their colleagues and to their family and friends outside the organization. According to the seniority variable, teachers’ dissent behaviors do not differ. According to the school kind variable, teachers’ lateral dissent behavior differs significantly. Teachers’ critical thinking dispositions explain 11% of articulated dissent behaviors and 6% of displaced dissent behaviors.

ANAHTAR KELİMELER: eleştirel düşünme eğilimleri, örgütsel muhalefet, öğretmenler.

KEYWORDS: critical thinking dispositions, organizational dissent, teachers.

DOI : [PDF]