ÖZET
Bu çalışmanın amacı ilköğretim fen laboratuarlarında meydana gelen kazaları ve bu kazaların sebeplerini araştırmaktır. Araştırmanın bulguları çerçevesinde öğretmenlerin sıklıkla karşılaşabilecekleri laboratuar kazaları karşısında nasıl davranmaları gerektiği konusunda çözüm önerisi getirilmiştir. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması niteliğinde olup, yerel ve ulusal gazetelerde yer alan laboratuar kazaları taranmış ve örnek olaylar üzerinden tartışılmıştır. Gazete haberleri incelendiğinde deney tüpü patlaması, kimyasal maddelerin yayılması, gaz çıkışı, ispirto tüpünün patlaması, çakmak tüpü patlaması, ampul patlaması ve cıva tüpünün kırılması ile ilgili kazalar oldukları görülmektedir. Bu kazaların başlıca sebepleri; öğretmen ve öğrencilerin kimyasal maddelerin özellikleri hakkında yeterince bilgi sahibi olmamaları ya da yanlış bilgi sahibi olmaları, kimyasal maddeler döküldüğünde nasıl müdahale edileceğinin bilinmemesi, deney sırasında yapılan dikkatsizlikler, öğretmen gözetimi olmaksızın öğrencilerin deney malzemelerini bilinçsizce kullanmaları ve deney süresinde meydana gelebilecek tehlikeler karşısında nasıl bir davranış tarzı geliştirileceğinin bilinmemesi olarak gösterilebilir. Öğretmenlerin deneyler sırasında olası kazalar ve riskler karşısında yerleşmiş bir davranış tarzı geliştirmeleri beklenmektedir.
ABSTRACT
The aim of this study is to investigate accidents occurred in elementary science laboratories and reveal reasons of these accidents. Some suggestions were developed about how teachers’ could behave at the time of laboratory accidents which could be frequently. The present study is a case study included quantitative study. The accidents to be take placed in the local and national newspapers were searched and discussed over the cases. When the news were analyzed, it was seen that the accidents related with explosions of experiment tubes, spirit, steel tubes and ampul, diffusion of chemicals, gas rising and breaking of mercury tubes. Mainly reasons of these accidents are; absence or misconceptions of knowledge of characteristics of chemicals, to not know how intervening when chemicals are spilled, carelessness during experiment, students’ using of experiment equipments without teachers’ control and to not know how developing a behaviour manner toward experimental hazards.
ANAHTAR KELİMELER: ilköğretim fen laboratuarı, laboratuar kazaları, öğretmenlerin davranış tarzı
KEYWORDS: Elementary science laboratory, laboratory accidents, teachers’ behaviour manners
efdergi@hacettepe.edu.tr http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr Hacettepe University, Faculty of Education 06800 Beytepe / Ankara
Facebok Page of Hacettepe University Journal of Education Twitter of Hacettepe University Journal of Education