Türk Öğretmenlerde Tükenmişlik: Uyku Kalitesi ve Mesleki Doyumun Etkisi

Türk Öğretmenlerde Tükenmişlik: Uyku Kalitesi ve Mesleki Doyumun Etkisi

Burnout among Turkish Teachers: The Influence of Sleep Quality and Job Satisfaction

Assist.Prof.Dr.Zihni MEREY, Assoc.Prof.Dr.Metin PİŞKİN, Assist.Prof.Dr.Murat BOYSAN & Assist.Prof.Dr.S.ŞEHR

ÖZET
İş doyumu ve tükenmişlik arasındaki ilişkiler dikkate alındığında, işe bağlı stres ve uyku kalitesi arasındaki bağlantıların değerlendirilmesi önem kazanmaktadır. Araştırmalar süreğen uyku problemleri ve işe bağlı stres arasındaki ilişkilerin yaşam kalitesi, iş performansı ve motivasyon üzerinde ciddi etkileri olduğunu göstermektedir. Öğretmenlik stresli bir meslektir. Düşük uyku kalitesinin işte tükenmeye etkisi ise üzerinde yeterince durulmamış bir konudur. Bu çalışmada Türk öğretmenlerin demografik özellikleri ve iş doyumu kontrol edildikten sonra uyku kalitesindeki bozulmaların tükenmişliğe etkisi ele alınmıştır. Veriler 184 ilköğretim okulu öğretmeninden toplanmıştır. Gönüllü katılımcılara Maschlack Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ), Minnesota İş Doyumu Ölçeği (MDÖ) ve Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) uygulanmıştır. Uyku kalitesindeki bozulma ve işteki tükenmişlik arasındaki ilişkiler, katılımcıların demografik özellikleri ve iş doyumu kontrol edildikten sonra hiyerarşik regresyon analizleriyle değerlendirilmiştir. Okuldaki çalışma iklimi, içsel iş doyumu ve uyku kalitesinin okuldaki tükenmişliğin önemli belirleyicileridir. Sonuçlar işteki tükenmişliğe ilişkin teorik tartışmalar ışığında tartışılmıştır

ABSTRACT
Given the associations between job satisfaction and burnout, it is important to consider relations between job-related stress and sleep quality. Studies have consistently suggested that linkages between sleep problems and job-related stress are significant and have serious consequences on quality of life, work performance and motivation. Teaching is a stressful occupation, and to date possible influences of poor sleep quality on job burnout have received little attention. The aim of this study was to investigate predicting value of poor sleep quality on job burnout. Data were collected from 184 elementary school teachers. The Maschlack Burnout Inventory (MBI), Minnesota Satisfaction Questionnaire (MSQ), and Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) were administered to volunteers. The linkage between poor sleep quality and job burnout was evaluated by using hierarchical regression analyses after controlling for demographical characteristics of subjects and job satisfaction. School climate, intrinsic job satisfaction, and sleep quality were significant determinants of burnout in school. Findings were discussed in the light of the theoretical considerations about job burnout.

ANAHTAR KELİMELER: tükenmişlik, iş doyumu, uyku kalitesi, öğretmenler

KEYWORDS: burnout, job satisfaction, sleep quality, teachers

[PDF]