Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Toplumsal Cinsiyet Algılarında Ailenin Rolü

Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Toplumsal Cinsiyet Algılarında Ailenin Rolü

Role of the Family in Preschool Children's Perception of Gender

Sevcan YAĞAN GÜDER & Tülin GÜLER YILDIZ

ÖZET
Bu çalışmanın amacı okul öncesi dönemdeki çocukların toplumsal cinsiyet algılarında ailenin rolünü belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu alt ve orta sosyoekonomik düzeyde çeşitli aile yapılarından gelen ve aynı ana sınıfına devam eden 8 çocuk ve onların anneleri oluşturmaktadır. Durum çalışması modeliyle desenlenmiş bu çalışmada veriler çocuklarla birebir görüşmeler, gözlem ve müdahalesiz etkinlikler aracılığıyla toplanmıştır. Ayrıca çocukların anneleriyle, aile yapıları ve toplumsal cinsiyet algıları ile ilgili olarak görüşmeler yapılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, çocukların kadına ve erkeğe ilişkin kalıp yargısal görüş belirtmelerinde annelerinin ev hanımı olması, annelerin şiddete uğraması ve çocukların buna tanıklık etmesi, aile içi sorumlulukların geleneksel bir şekilde dağılması gibi faktörlerin etkili olduğu belirlenmiştir. Hem annesi hem de babası ev işlerinde sorumluluk alan çocukların babası sorumluluk almayan çocuklara göre ev içi sorumluluklar konusunda daha az kalıp yargısal oldukları, annenin çalışma durumunun genel olarak kadın ve erkeğe ilişkin kalıp yargıları etkilemediği belirlenmiştir. Baba baskısı olmayan, karşı cinsiyetten kardeşi olan ve kendisine karşı cinsiyete özgü oyuncak alınan çocukların oyun ve oyuncak tercihlerinde daha az kalıp yargısal tercihlerde bulundukları belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlardan yola çıkarak cinsiyet eşitliği duyarlılığını artırmak amacıyla aile eğitimlerinin düzenlenmesi ve okul öncesi eğitim programlarının cinsiyete duyarlı etkinlikleri içermesi gerektiği söylenebilir.

ABSTRACT
The purpose of the study is to determine the role of families in preschool children's perception of gender. Participants are eight children from varying family structures of lower and middle socio-economic levels, attending the same nursery class, and their mothers. Data were collected through observation, interviews with the children and their mothers and the activities without any intervention. According to the findings of the study, it was determined that factors such as the children's mothers being house wives, being subjected to domestic violence witnessed by their children, and the traditional distribution of domestic responsibilities are effective on children's stereotype opinions concerning man and woman. Also, children whose mothers and fathers take joint responsibility in household labor are less stereotypical than those whose fathers do not participate in domestic responsibilities. Employment status of the mother generally does not impact children's perception on men and women. It was also determined that children that are not oppressed by their fathers, that have a opposite sex sibling, and that are given toys peculiar to the opposite sex have less stereotypical preferences in terms of toys and play.

ANAHTAR KELİMELER: Okul öncesi dönem, toplumsal cinsiyet, aile yapısı, anne

KEYWORDS: Preschool children, gender, family structure, mother

[PDF]