Sosyal Bilgiler Eğitimi Programı ve Dünya Vatandaşlığı: Öğretmen Adaylarının Perspektifinden

Sosyal Bilgiler Eğitimi Programı ve Dünya Vatandaşlığı: Öğretmen Adaylarının Perspektifinden

The Curriculum of Social Studies Education and World Citizenship: From Perspective of Prospective Teachers

Mustafa ŞAHİN, Semiha ŞAHİN & Derya GÖĞEBAKAN-YILDIZ

ÖZET
Araştırmada, “Sosyal Bilgiler Eğitimi Programı ve uygulamalarında (SBEPU) dünya vatandaşlığı kavramına yer verilmesi” ile SBE öğretmen adaylarının “dünya vatandaşlığı yeterlik algıları (DVYA)” arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modelinde desenlenen araştırmada, araştırmacılar tarafından geliştirilen “SBEPU’da Dünya Vatandaşlığı Ölçeği” ve “DVYA Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi Türkiye’nin yedi farklı coğrafi bölgesini temsilen tesadüfi seçilen üniversitelerdeki SBE anabilim dallarındaki 375 dördüncü sınıf öğretmen adayları oluşturmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmen adayları dünya vatandaşlığına yer verilmesi açısından SBEPU’yu “hedef”, “içerik”, “eğitim durumları” ve “değerlendirme” boyutları açısından orta düzeyde değerlendirmişlerdir. Ayrıca, öğretmen adaylarının DVYA’ya ilişkin görüşleri de orta düzeydedir. Bu sonuç SBE programında dünya vatandaşı bireyler yetiştirilmesi hedeflense bile, bunun seçilen metinlere, ders içi etkinliklere ve değerlendirme süreçlerine olması gereken düzeyde yansımadığını göstermektedir. Bunun yanında, Anne-babası üniversite mezunu olan ve Anadolu lisesinden mezun öğretmen adaylarının DVYA’sı daha yüksektir. Son olarak, bulgular, SBEPU ile DVYA arasında pozitif yönlü düşük düzeyde bir ilişki olduğunu göstermektedir.

ABSTRACT
The primary purpose of the study is to analyze the relationships between “Inclusion of the concept of world citizenship in Social Studies Education Program and Practices (SSEPP) and “world citizenship competency perceptions (WCCP)” of prospective SSE teachers. This is a relational screening study model. “World Citizenship Scale in SSEPP” and “World Citizenship Competency Perception Scale” that were developed by the researchers were used in the study. A total of 375 fourth grade prospective primary education teachers in SSE departments of randomly selected universities to represent seven different geographical regions of Turkey constituted the sampling of the study. The results showed that prospective teachers evaluated SSEPP at moderate level in terms of its dimensions are “objects”, “content”, “learning situations” and “evaluation” and general of the scale. Likewise, the prospective teachers perceived world citizenship at moderate level. This result points out that even training of world citizen individuals at the SSE program is aimed, this objective couldn’t be adequately reflected in selected texts, intra-class activities and evaluation processes. In addition, prospective teachers who graduated from Anatolian high school and their parent graduated from university had higher perception on the world citizenship. Finally, the findings show that there is a positive and weak relationship between SSEPP and WCCP.

ANAHTAR KELİMELER: Dünya vatandaşlığı, küreselleşme, sosyal bilgiler eğitimi, sosyal bilgiler eğitimi programı, öğretmen adayları

KEYWORDS: World/global citizenship, globalization, social studies education, social studies education curriculum, prospective teachers.

[PDF]