ÖZET
Bu çalışma, öğretmen iş doyumunun okul kültürününe etkisine ilişkin araştırma sonuçlarını sunmaktadır. Katılımcılar Sırbistan'da bulunan 57 ilköğretim okulundan 362 öğretmendir. Çalışmada; Okul kültürünün üç boyutu (Öğretmen-Profesyonellik ve Hedef Koyma, Yönetimin Profesyonel Uygulamaları, Öğretmen İşbirliği) ve iş doyumunun dokuz boyutu (İş Ücreti, Promosyon, Denetleme, Maaş dışında Verilen Haklar, Grup Ödülleri, Çalışma yöntemi, İş arkadaşlıkları, İş niteliği, İletişim) ölçüldü. Sonuçlar, Sırbistan'daki ilköğretim okullarındaki öğretmenlerin iş doyumunun okul kültürünün her üç boyutuyla doğrudan ilişkili olduğunu göstermektedir. Ancak, Yönetimin Profesyonel Uygulamalarının en güçlü etkiye sahip olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin cinsiyeti, yaşı ve okul kültürü ile iş doyumu boyutları arasındaki ilişki moderatör olarak kullanılmıştır. Hiyerarşik geri dönüş analizinden gelen sonuçlar cinsiyetin etkisinin iki boyutunu göstermektedir. Emeklilik Sigortası ve Çalışma Usulleri ile yaşın ılımlı etkisi iş tatminin dört boyutunu etkiler: Emeklilik Sigortası, Çalışma Usulleri, İş arkadaşları ve İletişim. Okul kültürünün ilkokul öğretmenlerinin iş doyumunu etkilediği görülmektedir. Okul kültürünün geliştirilebilir olmasının yanı sıra öğretmenlerin iş memnuniyetini de arttırıcı bir özelliğe sahip olduğu düşünülmektedir
ABSTRACT
This paper presents the results of research into the impact of school culture on teacher job satisfaction. The participants were 362 teachers from 57 primary schools in Serbia. Three dimensions of school culture (Teacher Professionalism and Goal Setting, Professional Treatment by the Administration, Teacher Collaboration) and nine dimensions of job satisfaction (Pay, Promotion, Supervision, Fringe Benefits, Contingent Rewards, Operating Procedures, Co-Workers, Nature of Work, Communication) were measured. The results indicate that all three dimensions of school culture are directly related to the job satisfaction of teachers in primary schools in Serbia, but that Professional Treatment by the Administration has the strongest influence. The teachers’ gender and age were used as moderators of the relationship between the school culture dimensions and the job satisfaction dimensions. The results of hierarchical regression analysis show that the moderating effect of gender has been confirmed in two dimensions of job satisfaction: Fringe Benefits and Operating Procedures, while the moderating effect of age can be seen in four dimensions of job satisfaction: Fringe Benefits, Operating Procedures, Co-Workers and Communication. School culture has been shown to influence primary teachers’ job satisfaction. Considering that school culture can be improved, it is possible to improve teachers’ job satisfaction as well.
ANAHTAR KELİMELER: Okul kültürü, öğretmenlerin iş doyumu, ilköğretim okulları, öğretmenlerin cinsiyeti ve yaşı, Sırbistan
KEYWORDS: school culture, teachers’ job satisfaction, primary schools, teachers’ gender and age, Serbia
efdergi@hacettepe.edu.tr http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr Hacettepe University, Faculty of Education 06800 Beytepe / Ankara
Facebok Page of Hacettepe University Journal of Education Twitter of Hacettepe University Journal of Education