Yapılabilirlik Yaklaşımı Kapsamında Sınıf İçi Eşitsizliklerin İncelenmesi: Türkiye Örneği

Yapılabilirlik Yaklaşımı Kapsamında Sınıf İçi Eşitsizliklerin İncelenmesi: Türkiye Örneği

Exploring Classroom Inequalities in a Turkish Context through a Capabilities-Based Social Justice Framework

Ş. Koza ÇİFTÇİ & Firdevs Melis CİN

ÖZET
Bu araştırmanın amacı sınıf içi adalet kavramını yapılabilirlik teorisi kapsamında incelemektir. Araştırmada Türkiye’deki sınıflarda bulunan eşitsizlik durumları durum çalışması yardımı ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. Veriler altı ortaokul matematik öğretmeni ile yapılan bireysel görüşmeler ve bir akademik yıl boyunca gerçekleştirilen sınıf içi gözlemler aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmada öğretmen-öğrenci, öğrenci-öğrenci etkileşimlerine, öğretmenlerin eşitsizlik durumları ile başa çıkma stratejilerine ve öğrenme ve öğretme süreçlerini etkileyen faktörlere (öğretim, öğretmen davranışları, beceriler ve güç ilişkileri gibi) odaklanılmıştır. Ayrıca öğrencilerinin sınıf içi katılımlarını sınırlandıran, başarılarını ve öğrenmelerini olumsuz etkileyen şartlar incelenmiştir. Elde edilen verilerin analizi sonucunda sınıf içi eşitsizlik durumlarını ortaya koyan dört önemli tema önemli ortaya çıkmıştır. Bu temalar; öğrenme materyallerine erişim, öğretmene erişim, demokratik sınıf iklimi ve öğrencilerin farklı ihtiyaçlarını göz önünde bulunduran pedagojilerdir.

ABSTRACT
This paper aims to examine classroom justice through a capabilities-focused praxis. The research employs a case study design to explore inequalities in a classroom environment in Turkey. Data are drawn from in-depth individual interviews with six teachers working at the secondary level of primary school and from their classroom observations for one academic term. We monitored teacher-student and student-student interactions, and strategies for coping with inequalities and conversion factors (such as training, teacher behaviour, skills, power relations) that affect teaching and learning processes. We then looked into the conditions that limit student capability to participate in class, do well on exams and benefit from learning. The study lists the conditions of inequality and maps out a new capabilities direction to examine classroom inequalities in Turkey. These capabilities can be listed as: capability to access (appropriate) learning materials; capability to access the teacher; capability to have a democratic classroom environment; and capability to access appropriate teaching and pedagogy for different learning styles and needs.

ANAHTAR KELİMELER: Sosyal Adalet, Sınıf İçi Eşitsizlikler, Yapılabilirlik Yaklaşımı

KEYWORDS: Social Justice, Classroom Inequalities, Capabilities-Based Social Justice

DOI : [PDF]