Öğretim Elemanlarının Algılarına Göre Örgütsel Sinizm ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öğretim Elemanlarının Algılarına Göre Örgütsel Sinizm ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

An Investigation of the Relationship between Organizational Cynicism and Burnout Regarding the Perceptions of Academicians

Arş. Gör. Feyza GÜN & Prof. Dr. Gülsün ATANUR BASKAN

ÖZET
Bu araştırmada, devlet üniversitelerinde görev yapmakta olan öğretim elemanlarının örgütsel sinizm ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Ankara’da bulunan dört devlet üniversitesinden 392 öğretim elemanı katılmıştır. Veri toplama araçları olarak Brandes, Dharwadkar ve Dean (1999) tarafından geliştirilen “Örgütsel Sinizm Ölçeği” ile Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen “Maslach Tükenmişlik Envanteri” kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde t testi, ANOVA, Pearson Korelasyonu ve çoklu regresyon analizinden yararlanılmıştır. Ölçeklerin yapı geçerliği, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile sınanmış ve güvenirliği için ise Cronbach alfa katsayıları hesaplanmıştır. Örgütsel sinizm ölçeğinin Cronbach alfa değeri .93 olarak hesaplanırken, tükenmişlik ölçeğinin duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı boyutlarının Cronbach alfa değerleri ise sırasıyla .88, .74 ve .73 olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretim elemanlarının örgütsel sinizm düzeylerinin orta, tükenmişlik düzeylerinin ise düşük düzeyde olduğu tespit edilirken, örgütsel sinizm tutumları ile tükenmişliğin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma boyutu arasında orta düzeyde, pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin bulunduğu, katılımcıların örgütsel sinizm tutumları ile tükenmişliğin kişisel başarı boyutu arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olmadığını saptanmıştır. Ayrıca, örgütsel sinizmin, tükenmişliğin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma boyutlarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna varılmıştır.

ABSTRACT
In the current study, it was aimed to investigate the relationship of organizational cynicism and burnout of the academicians’ working in state universities. A total of 392 academicians working in different faculties of four state universities located in Ankara were participated in the study. The data collection tools were “Organizational Cynicism Scale” developed by Brandes, Dharwadkar, and Dean (1999), and “Maslach Burnout Inventory” developed by Maslach and Jackson (1981). The data was analyzed by conducting t test, ANOVA, Pearson correlation and multiple linear regression. The construct validity of the scales used within the study was tested by confirmatory factor analysis, and as for the internal reliability, Cronbach alpha values were calculated. While the Cronbach alpha value of the Organizational Cynicism Scale was calculated as .93, the Cronbach alpha value of emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment sub-dimensions of Maslach Burnout Inventory were calculated sequentially as .88, .74 and .73. In the study, it was found that academicians have moderate levels of organizational cynicism, and low levels of burnout. The study also showed that there is a moderate, positive and statistically significant relationship between academicians’ organizational cynicism attitudes and emotional exhaustion and depersonalization sub-dimensions of burnout, and there is no statistically significant relationship between academicians’ organizational cynicism attitudes and personal accomplishment sub-dimension of burnout. In addition, it was concluded that organizational cynicism is a significant predictor of emotional exhaustion and depersonalization sub-dimensions of burnout.

ANAHTAR KELİMELER: örgütsel sinizm, tükenmişlik, öğretim elemanı, üniversite, çoklu regresyon

KEYWORDS: organizational cynicism, burnout, academician, university, multiple linear regression

DOI : [PDF]