Örgütler Nasıl Zehirlenir? Öğretim Elemanlarının Örgütsel Toksisite Algıları

Örgütler Nasıl Zehirlenir? Öğretim Elemanlarının Örgütsel Toksisite Algıları

How Do Organizations Intoxicate? Faculty’s Perceptions on Organizational Toxicity at University

Dr. Gamze KASALAK & Prof.Dr. Mualla Bilgin AKSU

ÖZET
Öğretim elemanlarının örgütsel toksisite algıları, toksisitenin algılanan etkileri ile örgütsel toksisiteyle başa çıkma stratejilerini anlamayı ve örgütsel toksisite konusunda ürettikleri metaforları ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma olgubilim deseninde yürütülmüş nitel bir araştırmadır. Çalışma grubu, bir devlet üniversitesinde görev yapan ve amaçlı örnekleme yöntemlerinden “kartopu veya zincir” örnekleme yoluyla seçilen 40 gönüllü öğretim elemanından oluşmaktadır. Veriler alanyazın taraması, uzman görüşleri ve pilot uygulamaya dayalı olarak oluşturulan yarı yapılandırılmış bireysel görüşme formu ile toplanmış; içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Örgütsel toksisiteye ilişkin görüşler narsist, saldırgan, etik dışı ve katı davranışlar; toksisitenin algılanan etkilerine ilişkin görüşler açığa vurma, olumsuz duyguları yineleme ve ilişkiyi kesme; toksisiteyle başa çıkmaya yönelik stratejiler ise kaçınma, direnme, sosyal destek ve çatışma alt temaları çerçevesinde incelenmiştir. Örgütsel toksisiteye ilişkin bilişsel imgeler de üretilen metaforlarla belirlenmiştir. Örgütsel toksisite konusunda üretilen metaforlar mikroorganizma, eylem/olay, doğa/coğrafya, hastalık, materyal/araç, hayvan, bitki ve yiyecek temalarında ifade edilmiştir.

ABSTRACT
The purpose of this study is to understand sources of organizational toxicity at university, effects of organizational toxicity, strategies to cope with organizational toxicity perceived by faculty, and to reveal organizational toxicity metaphors produced by them. This is a qualitative research with a phenomenological design. Sampling called either snowball or chain, a technique in purposive sampling method, was used. The participants of the study consisted of 40 volunteer faculty who were selected from a state university. Data were collected via individual semi-structured interview form that was developed by the researchers based on the literature review, expert opinions, and pilot study. Content analysis method was applied. Faculty’s perceptions on organizational toxicity were examined within the framework of four sub-themes: narcissistic, aggressive, unethical and rigid behaviours; perceived effects of toxicity were examined under three sub-themes: draining, psychologically recurring and disconnecting; and perceived strategies to cope with toxicity were examined under four sub-themes: avoidance, resistance, social support and conflict. Faculty’s metaphors were examined under the themes: microorganism, action/event, nature/geography, disease, material/tool, animal, plant, and food.

ANAHTAR KELİMELER: Örgütsel toksisite, Toksisitenin algılanan etkisi, Toksisiteyle başa çıkma, Yükseköğretim, Öğretim elemanları

KEYWORDS: Organizational toxicity, Perceived effects of toxicity, Coping strategies with toxicity, Higher education, Faculty

DOI : [PDF]