Gruplararası Karşılaştırmalarda Ölçme Değişmezliğinin Test Edilmesi: PISA Öğrenci Anketi Örneği

Gruplararası Karşılaştırmalarda Ölçme Değişmezliğinin Test Edilmesi: PISA Öğrenci Anketi Örneği

Examination of Measurement Invariance at Groups’ Comparisons: A Study on PISA Student Questionnaire

N. Bilge BAŞUSTA & Selahattin GELBAL

ÖZET
Anlamlı karşılaştırmalar yapmak için kullanılan ölçme araçlarının birde fazla grupta aynı yapıda olması gerekmektedir. Ölçmelerin değişmezliği ile ilgili çalışmalar çok maddeli ölçme araçlarında iç tutarlılık ve dışsal ilişkileri araştırmaktadır. Bu çalışmada PISA öğrenci anketinde yer alan fen bilgisi ve teknolojileri ile ilgili maddelere ait temel faktörleri ortaya çıkarmak ve bu faktörlerin cinsiyet bağlamında ölçme değişmezliğine sahip olup olmadığı incelenmiştir. Bu çalışmanın örneklemini Türkiyeden PISA 2009’a katılan 4942 öğrencinin ankete vermiş olduğu yanıtlar oluşturmuştur. Veriler yapısal eşitlik modellemesi (YEM) tekniğini kullanarak analiz edilmiştir. Oluşturulan ölçme modeli aşama aşama sınırlandırılarak ölçme değişmezliği test edilmiştir. Değişmezliğin testinde uyum indeksleri farkı kullanılmıştır. Dört aşama için elde edilen LISREL çıktıları, standart değerlerden yola çıkılarak karşılaştırılmış ve cinsiyet bakımından elde edilen değerlerin ölçme değişmezliği bakımından sorun teşkil etmediği tespit edilmiştir.

ABSTRACT
In order to make a meaningful comparision, instruments must have similar measurement qualities across settings. Research on measurement ınvariance (MI) has typically focused on internal structure of multi-item instruments and external relations. The purpose of this study is to investigate the factors of PISA student questionnaire’s items and assessing the measurement invariance of these factors across gender. This study examined the PISA data for Turkish students with the sample size of 4942 through the analysis of Structural Equation Modeling (SEM). First, it is designed a measurement model over the factors from student questionnaire with Structural equation modeling. It was understood that the designed measurement model’s goodness fit index output is good. Then four forms of invariance were assessed for each latent variables progressively and assessed MI. The variables were examined using comparative fit index (CFI). The MI results revealed that there were no invariance problems across gender in PISA.

ANAHTAR KELİMELER: Ölçme Değişmezliği, Çoklu Grup Doğrulayıcı Faktör Analizi, Yapısal Eşitlik Modeli (YEM), Cinsiyet

KEYWORDS: Measurement Invariance, Multi Group Confirmatory Factor Analysis (MGCFA), Comfirmatory Factor Analysis, Gender

[PDF]