Lise Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımının Cinsiyet, Sosyal Kaygı ve Akran İlişkileri Açısından İncelenmesi

Lise Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımının Cinsiyet, Sosyal Kaygı ve Akran İlişkileri Açısından İncelenmesi

Examination of Problematic Internet Use of High School Student in Terms of Gender, Social Anxiety and Peer Relations

Uzm. Psik. Dan. Osman ZORBAZ & Yrd. Doç. Dr. Meliha TUZGÖL DOST

ÖZET
Bu çalışma lise öğrencilerinin problemli internet kullanımının cinsiyet, sosyal kaygı ve akran ilişkilerine göre incelenmesi amacıyla yapılan betimsel bir çalışmadır. Çalışma grubunu, Ankara’nın Çankaya, Etimesgut ve Mamak ilçelerinde bulunan üç lisede, 2012-2013 Öğretim Yılı Güz Döneminde 9. 10. ve 11. sınıfta öğrenim gören, 356’sı (% 52.2) kadın, 326’sı (% 47.8) erkek olmak üzere toplam 682 lise öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada öğrencilerin problemli internet kullanımlarını belirlemek amacıyla Ceyhan ve Ceyhan (2009) tarafından geliştirilen ‘Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği-Ergen’, sosyal kaygı düzeylerini saptamak için Aydın ve Tekinsav-Sütçü (2007) tarafından geliştirilen ve araştırmacılar tarafından lise öğrencilerine uyarlanan ‘Ergenler İçin Sosyal Kaygı Ölçeği’ ve akran ilişkilerini belirlemek amacıyla Kaner (2002) tarafından geliştirilen ‘Akran İlişkileri Ölçeği’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi ve hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma bulguları, erkek lise öğrencilerinin problemli internet kullanımı düzeylerinin kadın lise öğrencilerininkinden daha yüksek olduğunu göstermiştir. Hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarına göre, lise öğrencilerinin problemli internet kullanımında sosyal kaygı değişkeninin alt boyutlarından "Olumsuz Değerlendirilme Korkusu" ve "Genel Durumlarda Sosyal Kaçınma" ve "Genel Durumlarda Huzursuzluk Duyma" boyutlarının önemli oranda etkili olduğu (% 22), ayrıca bu boyutlar kontrol edildiğinde akran ilişkileri değişkeninin alt boyutlarından "Kendini Açma" ve "Sadakat" boyutlarının da anlamlı derecede (% 6) katkı sağladığı bulunmuştur.

ABSTRACT
This is a descriptive study conducted to examine problematic internet use in terms of gender, social anxiety and peer relations. The sample is comprised of a total of 682 students high school students (356 female (52,2%) and 326 male (47,8%) studying at the 9th, 10th, and 11th grades during the Fall semester of the 2012-2013 Academic Year in three different high schools in Çankaya, Etimesgut, and Mamak districts of Ankara. In order to determine students’ problematic internet use, ‘Problematic Internet Use Scale-Adolescent’ developed by Ceyhan and Ceyhan (2009), to determine their social anxiety levels, ‘Social Anxiety Scale for Adolescents’ developed by Aydın and Tekinsav-Sütcü (2007) and adapted to high school students by the researchers, and to determine their peer relations, ‘Peer Relations Scale’ developed by Kaner (2002). In the study, t-test and hierarchical regression analysis were used to analyze the data. The result of the study showed that male high school students have a higher level of problematic internet use compared to female high school students. Hierarchical regression analysis results, explained that fear of negative evaluation sub-dimension of social anxiety and social avoidance and nervousness in general situations have an important effect (22%) on problematic internet use; moreover, it was also determined that opening oneself sub-dimension of the peer relations variable and loyalty variable meaningfully contribute (%6) to this.

ANAHTAR KELİMELER: Problemli internet kullanımı, internet bağımlılığı, sosyal kaygı, akran ilişkileri, ergen.

KEYWORDS: Problematic internet use, internet addiction, social anxiety, peer relations, adolescent.

[PDF]