- (12), 1996
Yrd. Doç Dr. Işıl İNCE ÖZYILDIRIM & Doç Dr. Gülsev PEKKAN
Türkçe'de 'spor haber başlıkları': incelenmesi ve öğretimi
Bu çalışmada, Türkçe' de spor haber başlıklarının
incelenmesi ve öğretimi üzerinde durulmaktadır.
Yapılan araştırma, Türkçe' de spor haber başlıklarının kendine
özgü bir yapı oluşturduğunu ve işlevsel bir boyutunun
bulunduğunu göstermiştir. Ayrıca, bu haber başlıklarının dil
öğretiminde kullanılarak Türkçe'nin hem yapısal hem de işlevsel
özelliklerinin vurgulanabileceği tartışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: spor haber başlıkları, söylem çözümlemesi, sözeylem kuramı, dil öğretimi.
Güven Mengü, L. Özlem Kapucu, Bülent Turgut & Mustafa Ünlü
Brain activation experiments with 99mTc HMPAO SPECT
The purpose of this study is to obtain physical evidence
which differentiates four levels of language in right - handed
subjects whose levels of English language are intermediate,
advanced. bilingual and native. The brain metabolisms
of the subjcets were investigated in the light of
the changing regional cerebral blood flows according to
the language tasks given to the subjects. The method applied
in the experiments is termed as 99mTc HMPAO (Hexamethylpropylene
Amine Oxime) S.P.E.C.T (Single Photon
Emission Computerized Tomography). This method
also necessitates intravenous injection of a radioactive element
(Technetium) which is linked with a pharmaceutical
Hexamethylpropylene Amine Oxime that is specific to
brain. The injected substance emits gamma radiation which
are detected by the gamma cameras and then turned into
colored brain images. The language levels of English and
the nationalities of the volunteer subjects are:
l.Intermadiate (Turkish). 2. Advanced (Turkish), 3. Bilingual
(British and Turkish), 4. Native Speaker (American).
The experiments comprise the baseline and activation phases.
The subjcets were injected the brain perfusion agent
99mTc HMPAO first and their brain images were performed
with a rotating gamma camera in the baseline
phase. In the activation studies, the volunteers were given
a 50 question oral language proficiency test showing gradual
difficulty. Approximately in the middle of the test, the
subjects were injected the perfusion agent and they kept
answering the questions. Mter completing the test, their
brain images were taken in the same way. It can be pointed
out that between baseline and activation studies there
were no differences among the subjects except the volunteer
whole language level of English was intermediate.
It was also seen that the whole frantal cortex, particularly
the left side, revealed increased brain perfusion in this volunteer
subject.
Keywords: SPECT images, HMPAO (Hexamethylprapylene Amine Oxime), brain perfusion, nuclear medicine, language acquisition and learning.
Assist. Prof. Dr. Nazmiye Topçu
Deux nouvelles: deux objets de valeur dans une classe de fle
In this study, first of all, the characteristics of the neglected
literary genre called short story are mentioned and it
is displayed that because of these characteristics short stories
are useful sources of authentic textes that can be used
in the teaching of french as a foreign language. Then, an
exemple analysis of short stories of G. Maupassant's La Parure
and P. Merimee's Matao Falcone is given. In this
analysis the relatianship between Subject (heroe) and Object
is enphasized.
Keywords: Short story, French as a foreign language, La Parure , Matao Falcone.
Yrd. Doç. Dr. Ece Korkut
Şiirde duygu değeri ve "aşk"
Bu yazıda göstergebilim açısından laşk/ izleğinin şiirlerde
kazandığı duygu değeri araştırılmıştır. Karşıtlıklardan
yola çıkılarak ve birkaç Türk şiiri irdelenerek, laşk/ izleğinin
çoğu zaman lesensizl bir duygu değeri taşıdığı gösterilmeye
çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Değer kavramı, duygu değeri, esenli / esensiz duygu değerleri, şiir, aşk.
Assist. Prof. Dr. Kenan Öncü
Claudia Storz' "Jessica mit Konstruktionsfehlern": Schreiben als Therapie?
"Jessica mit Konstruktionsfehlern" is the first novel of
the award-winning contemporary Swiss novelist Claudia
Storz. Like the novelist herself, the chief character in the
novel suffers from Morbus Krohn. Anather common point
between them is that they keep a diary, that is, they write
something. The aim of this monograph is to search for the
therapeutic function of the act of writing on the incurable
disease which makes life difficult for its victims. It is hoped
that this aim will be achieved by handling the problem
from a literary point of view and by focusing attentian on
how the sufferer fights with illness by employing herself
mentaııy. It has alsa been the aim of this paper to examine
the literary tendeney of the period in which the novel was
written and the function of the act of writing on the psychological
mood of the writer herseif. It has be en observed
that the therapeutic function of the act of writing is not so
effective on the heroine as it is on the writer herself.
Keywords: Illness, therapy, to write.
Prof. Dr. Nilüfer Voltan Acar, Yrd. Doç. Dr. İbrahim Yıldırım & Arş. Gör.Tuncay Ergene
Bireylerin dindarlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi
Araştırmanın amacı bireylerin dindarlık düzeylerinin
yaş, cinsiyet, medeni durum sosyo ekonomik statü, başvurulan
yardım kaynakları, geleceğe yönelik görüşler açısından
incelenmesidir. Araştırmanın ömeklemi 1995 yılı 1 -
30 Nisan tariWeri arasında Ankara'nın çeşitli noktalarından
geçen 16 yaşın üzerinde 873 kişidir. Araştırmada bilgiler
araştırıcılarca geliştirilen bilgi toplama formuyla elde edilmiştir.
Verilerin analizi için x2 testi kullanılmıştır. Elde edilen
bulguJara göre erkekler kadınlara göre dindarlık düzeyi
bakımından daha uç noktalardadır. Yaş yükseldikçe dindarlık
düzeyinde bir artış, SES ve öğrenim düzeyi yükseldikçe
de bir düşüş gözlenmektedir. Dindar bireylerde
falcıya gitme, yatır ziyareti, sadaka verme davranışları, dindar
olmayanlarda ise yıldız falına inanç oranı daha fazladır.
Toplumdaki bireylerin 2/3 ülkenin geleceğini olumsuz görürken
2/3 de kendi geleceğini olumlu görmektedir.
Anahtar Kelimeler: Dindarlık düzeyi, din.
Assoc. Prof. Dr. Fidan KORKUT
An experiment on quitting smoking programme
Today, smoking is a very comınon habit among university
students. it is well known that this habit is harmful not only to
the smokers' health but alsa to the non-smokers' who
exposed to the smokers' environs. From this perspective, the
smoking habit has a social dimension. Therefore, a
programıne was devised in order to help smokers to quit
smoking. This research was carried out in the 1992-93
academic year, during the spring semester at Hacettepe
University. In this research "a quit smoking programıne"
based on a programıne lasting 20 days developed by the
American Lung Association including behavioural and
cognitive techniques was used. The programıne, which helps
subjects to address their smoking behaviour, was practised as
a group guidance. Having participated to the programıne 9 of
23 smokers quitted smoking.
Keywords: Smoking, quit smoking, a quit smoking programme.
Assist. Prof. Yusuf Badavan
The opinions of teachers, supervisors and directors about some propositions related to some supervisory roles and practices and some administrative matters
This artide concerns the opinions of prirİıary school
teachers and supervisors and provincial directors of education
on some general statements about supervisory roles
and activities and administrative matters in Turkish primary
education. The statistical data utilized here were gathered
from a study carried out in ten provinces of Turkey for fulfilment
of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy
at the University of Leicester, England. The entire
thesis was submitted in 1993.
Groups were requested to state their opinions ab out
given 10 statements on a five point scale ranging from
"strongiy agree" to "strongiy disagree". It is appeared from
the findings that there were statistically significant differences
among the views of teachers, supervisors and directors
on these given general statements about supervisory
roles, activities and administrative matters in Turkish
primary education conceming especially with prevailing
practices, rather than the conceptual ones. Although there
were statistically significant differences between the views
of teachers and supervisors, directors and supervisors were
in accord in their views on most of the statements. A discussion
related to the findings especially on the controversial
ones is also produced in the last section of the article.
Keywords: Supervision, inspection, advice, guidance, investigation, administration (or management) of schools, educational activities, supervisory activities, primary schools, innovative behaviour, centralisation, decentralisation, autonomy, accountability.
Dr. Salih Bolat
Eğitim Örgütlerinde İletişim: H. Ü. Eğitim Fakültesi Uygulaması
Bu çalışmada, yöneticiler, öğretim elemanları ve idari
personelarasındaki iletişim düzeyi incelenmiştir. Tarama
yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmada, araştırma sorularının
çözümüne yönelik olarak ve elde edilen bulguların yorumIanmasında
frekans dağılımı, aritmetik ortalama, standart
sapma, varyans analizi kullanılmıştır.
Bu bağlamda, yöneticilerin algıladığı iletişim düzeyi, öğretim
elemanlarının ve idari personelin algıladığı iletişim
düzeyinden daha yüksek bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Eğitim, iletişim, yönetici, öğretim elemanı, idari personel.
Res. Ast. M. Miraç Özar
Spreadsheets in education
This paper deaIs with the use of spreadsheets in education.
The advantages of using spreadsheets in the educational
context and same suggestions made by various people
in the literature are alsa address ed to encourage
teachers to utilize spreadsheets in various subjects. It is emphasized
that the usage of spreadsheets can only be of real
value as long as theyare put into an educational context
and are integrated with the major objectives of the curriculum.
it was alsa pointed out that spreadsheets can be
used for school management purposes and for various instructional
activities.
Keywords: Spreadsheets, spreadsheets in education.
Münire ERDEN
Multigraded classes in Turkey: improving the quality of instruction
There are approximately 24000 multigraded classes in
Turkey. Unfortunately, the quality of education in these
classes is law. The aim of this article is to determine same
characteristics and problems of multigraded classes and to
state same suggestions to heIp solve their problems.
Keywords: Multigraded classes.
Yrd. Doç. Dr. Ali Yıldırım
Disiplinlerarası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar
Disiplinlerarası öğretirnin önemi, etkili ve anlamlı
öğrenmeye olan katkısı her geçen gün daha fazla vurgulanmaktadır.
Bu yaklaşım yeni olmamakla birlikte kendini
hem literatürde hem de okullardaki uygulamalarda
daha fazla hissettirmeye başlamıştır. Öğretmen eğitimi programları,
grupla öğretim ve problemlere dayalı öğretim gibi
uygulamalarla disiplinlerarası öğretimi ön plana çıkarmakta
ve geleceğin öğretmenlerini bu yönde hazırlamaktadırlar.
Disiplinlerarası öğretim, farklı disiplinlere ait bilgi ve becerileri
anlamlı bir biçimde biraraya getirme ve kullanma
yönünde etkili bir strateji olarak görülmektedir. Bu yaklaşım
aynı zamanda bütüncül olan doğal düşünme biçimimizle
tutarlılık göstermektedir.
Bu çalışma, disiplinlerarası yaklaşımın temellerini gözden
geçirmekte ve program geliştirme yönünden ortaya çıkan
bir takım sonuçları tartışmaktadır. Ayrıca, pratik ve etkili
olabilecek disiplinlerarası bir program geliştirme modeli
tanımlanmakta ve okullarımızda disiplinlerarası öğretirnin
uygulanması yönünde bazı önerilere yer verilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Disiplinlerarası öğretim, disiplinlerarası program.
Ass. Prof. Dr. Klaus Hoffmann
The dilemma of didactic paradigms and the pracitioner's challenges in integratrive planning
The literature on didactic model s offers a confused profusion
of planning strategies, and especially the beginning
teachers are faced with a considerable classroom dilernma.
There is hardly any sufficiently well-founded theory of
teaching on the basis of which specific and individual instructional
model s of practice and action could be substantiated,
transferred and integrated.
In order to supply the newly-qualified teachers with an
orientation categorical framewark for a comprehensive,
flexible concept of instructional design, a few exemplary
progressive, .open-minded didactic models shall be analysed
and evaluated in the context of current research
findings.
The use of a thus wider and integrative learner-oriented
didactic fundamentum is but a milestone far more independent
professional practice, and beginning teachers
should become conscious of the ir own models of competent
good teaching
Keywords: Didactic models, planning aids, learnercentred, practitioner's challenge, professional's framework of action.
Yrd. Doç. Dr. Nezahat Güçlü
Yabancı öğrencilerin uyum problemleri
Bu araştırmada, Pittsburgh Üniversitesi'nde lisans üstü
eğitim yapan yabancı öğrencilerin uyum problemleri ve
bunları çözebilmek için geliştirdikleri stratejiler ve başvurdukları
yardım kaynakları incelenmiştir. Uyum problemleri
ile bu öğrencilerin cinsiyetleri, medeni durumları,
yaşları, coğrafi bölgeleri, Amerika'da kalma süreleri, akademik
düzeyleri, branşları, lisan yeterlikleri ve mali destek
kaynakları arasında anlamlı farklılıklar olup olmadığı araştırılacaktır.
Araştırmanın örneklerni, 90 değişik ülkeden
gelen 500 öğrenciden oluşmuştur. Veri toplama aracı olarak
"Michigan Yabancı Öğrenci Problem Envanteri" ve açık
uçlu sorular kullanılmıştIT.
Araştırmanın temel bulguları şunlardır: (1) Onbir problem
alanındaki uyum problemlerinin karşılaştınlması sonucunda,
lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerin algıladıkları
problemler en fazla 'İngilizce' ve 'mali yardım'
alanlarındadırr. (2) Kız öğrenciler, 'sağlık hizmetleri' ve 'akademik
kayıtlar' problem alanlarında erkek öğrencilere nazarari
daha fazla güçlüklerle karşılaşmaktadırlar. (3) 'Yerleştirme
hizmetleri' problem alanı hariç, diğer problem
alanlarında, değişik kıtalardan gelen öğrenciler arasında
problemleri algılama yönünden anlamlı farklılıklar bulunmuştur
(.001 düzeyinde). Avrupalı öğrenciler diğer kıtalardan
gelen öğrencilere nazaran bütün problem alanlarında
daha az güçlüklerle karşılaşmaktadırlar. (4) 'Kabul-
Kayıt' problem alanında Beşeri Bilimlerde okuyan öğrencilerin,
diğer alanlarda çalışma yapan gruplardan daha
fazla problemleri vardır. (5) Master öğrencileri, 'Kabul-Kayıt',
'Akademik Kayıtlar', 'Sosyal-Kişisel', 'Yaşama-Yiyecek' ve 'İngilizce'
problem alanlarında doktora öğrencilerinden daha
fazla problemleri olduğunu belirtmişlerdir. (6) İngilizce yeterlik
puanı yüksek olan öğrencilerin, düşük olanlardan
daha az problemi vardır. (7) Devlet bursuyla okuyan öğrencilerin
'İntibak Hizmetleri', 'Akademik Kayıtlar', 'Sosyal-
Kişisel', 'Yerleşme-Yiyecek', 'Dini Hizmetler' ve 'İngilizce
problem alanlarında, diğer gruplardan daha fazla problemleri
vardır. (8) Yabancı öğrencilerin uyum problemlerini
çözmek için geliştirdikleri stratejiler şunlardır: Vatan hasreti
ve yalnızlık duygularını gidermek için, ülkelerine sık sık
mektup yazmak, telefon etmek ve yakın arkadaşlıklar kurmak;
İngilizcelerini geliştirmek için, Amerikalılarla konuşmak;
mali destek sağlamak için üniversite dışında çalışmak
ve arkadaşlarından ödünç para almak. (9) Yabancı
öğrenciler uyum problemlerini çözerken en büyük desteği
ailelerinden almaktadırlar.
Anahtar Kelimeler: Yabancl öğrenci, problem, uyum, uyum problemi, başetme stratejileri, yardım alınan kaynaklar.
Assist. Prof. Dr. Nurgün Oktik
The development of higher education
This paper has concantreted on the basic concepts of
learning, education, training and higher education from the
different point of views. The idea of higher education and
the root of the modern university has looked upon through
the historical development. Than the paper has considered
the higher education today and their underlying philosophy
and golas. Later the study briefly has outlined the
two conflicted terms of autonomyand academic freedom.
The research which is the main activity of the university
has shortly discussed with the impact of the technological,
social and economic changes
Keywords: Autonomy, academic freedom, manpower needs, social change, economic change, gualification.
Yrd. Doç. Dr. Ayhan Demir & Yrd. Doç. Dr. Ahmet Ok
Orta Doğu Teknik Üniversitesindeki Öğretim Üye ve Öğrencilerinin Seçmeli Dersler Hakkındaki Görüşleri
Bu çalışmada Orta Doğu Teknik Üniversitesinde
(ODTÜ) uygulanmakta olan seçmeli ders sistemine ilişkin
öğretim üyeleri ve öğrencilerin görüşleri incelenmiştir.
ODTÜ'nün tüm bölümlerinde değişik ünvanıarda bulunan
ve seçmeli ders veren 91 öğretim üyesi ile bu dersleri alan
ve değişik bölümlerde okumakta olan 189 öğrenciye görüşleri
sorulmuştur. Toplanan öğrenci ve öğretim üyelerinin
görüşleri ayrı ayrı gözden geçirildikten sonra bu görüşlerde
ortak olan noktalar vurgulanmıştır. Bunun yanısıra, ODTÜ'
de ve diğer üniversitelerde seçmeli ders uygulamasını. iyileştirmeye
yönelik görüş ve öneriler de tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Seçmeli dersler, üniversite.
Doç. Dr. Buket Akkoyunlu
Bilgisayar okur yazarlığı yeterlilikleri ile mevcut ders programlarının kaynaştırılmasının öğrenci başarı ve tutumlarına etkisi
ve 5. sınıf öğrencilerine bilgisayar okur yazarlığı yeterliliklerinin
kazandırılması sürecinde, var olan programa
bu yeterliliklerinin kaynaştırılmasının öğrenci başarı ve tutumu
üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik deneysel bir
çalışma niteliğindedir.
İlk Kısım 4 ve 5. sınıf öğrencilerine, bilgisayar dersinde,
bilgisayar okur-yazarlığı yeterliliğinin kazandırılmasında,
kelime işlem öğretimi yoluyla, Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler
dersinde bilgisayar kullanmanın öğrenci başarı ve
tutum üzerindeki etkilerine bakmak için kontrol, deney
grupları oluşturulmuştur.
Öğrencilerin başarı testlerinden elde ettikleri puanlar,
bilgisayara yönelik tutum puanları ve beceri puanları ile bu
puanların aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmıştır.
Bu puanlar hesaplandıktan sonra araştırma'nın
alt problemlerine göre frekans, yüzde, ortalamalar hesaplanmış
ve t testine bakıimiştır.
Anahtar Kelimeler: Bilgisayar okur yazarlığı, bilgisayara karşı tutumlar, bilgisayarlar ve eğitim programları.
Doç. Dr. Adnan Baki
Matematik öğretiminde bilgisayar her şey midir?
Ülkemizde, orta dereceli okullarda, bilgisayar destekli
matematik öğretimi resmi olarak konuşulmasına rağmen,
görevdeki öğretmenlere ve öğretmen adaylarına bu teknolojiden
nasıl yararlanılabileceğini öğretecek yeterli eğitim
programlarını henüz geliştiremedik. Makale başlığı olarak
sorduğumuz soruya tatmin edici cevaplar veremezsek
büyük bir olasılıkla bilgisayara ya olduğundan fazla hayranlık
duyulacak ve bunun sonucunda öğretmenler acaba
bilgisayar yerimizi mi alacak diye ona karşı bir korku geliştirecek,
ya da çoğu öğretmenimiz derslerinde bilgisayardan
nasıl yararlanacağını bilmedikleri için onu okullarında
veya sınıflarında gereksiz bir lüks olarak
algılayacaktır. Öğretmenlerimizde bilgisayara karşı gelişmesi
olası bu iki farklı tavır aynı zamanda bilgisayarı matematik
eğitimimize sağlıklı bir şekilde entegre etmemizi de
engelleyecektir. İşte bu nedenle makalede bilgisayar teknolojisinin
matematik eğitiminde kullanılmasının amacı tartışılırken,
bu teknolojinin matematik eğitimi için sahip olduğu
potansiyel ele alındı ve matematik eğitimi için
geliştirilen farklı yazılımların bir matematik öğretmeni tarafından
nasıl kullanılabileceği örnekler ile açıklandı.
Anahtar Kelimeler: Öğretmen eğitimi, bilgisayar destekli Matematik öğretimi.
Yrd. Doç. Dr. Aysun Umay
Matematik eğitimi ve ölçülmesi
Matematik ve matematiksel düşünme, günlük yaşamda
kapladığı büyük yere karşın dünyanın her yerinde "zor"
kabul edilir ve öğretiminde genellikle güçlük çekilir. Matematiğin
zorluğu yapısından olduğu kadar ona karşı geliştirilen
önyargı ve korkudan da kaynaklanmaktadır. Son
yıllarda yapılan araştırmalar, matematik öğretimine yeni bir
yaklaşımla matematikteki başarının arttırılabildiğini göstermektedir.
Öğrenciyi merkeze alan, onların düşüncelerini
korkusuzca söyleyebildiği esnek ve rahat bir ortamda yapılan,
herkesin kendi düşünme stratejisini geliştirebilmesine
olanak veren ve daha okula ilk gelindiği günden başlayarak
günlük yaşamla bağları iyi kurulan bir matematik
eğitimi anlayışının, önyargıları aşarak matematiksel düşünebilen
ve problem çözen bireyler yetişmesine katkıda
bulunması beklenmektedir. Matematik öğretiminin iyileştirilmesi
toplumun tümünü yakından etkileyecektir.
Anahtar Kelimeler: Matematiksel düşünme; Matematik öğretimi; Matematikte ölçme
Prof. Dr. Yaşar Ersoy
Hizmetiçi eğitim ve yetiştirme kursunu geliştirme - I amaçlar ve matematik öğretmenlerinin görüşleri
ODTÜ'de düzenlenen hizmetiçi eğitim ve yetiştirme
(HEY) kurslarına katılan bir grup matematik öğretmeninden
derlediğimiz çok sınırlı veriyi de kullanarak
kursların düzenlenmesi ile ilgili sorunlar ve genel düşünceler
açıklanmaktadır. Bu bağlamda, matematik öğretmenlerinin
sürekli eğitimle mesleklerinde gelişmeleri ve
yetkinleştirilmelerinin gerekleri, daha etkin öğretim programlarının
amaçları ve yapılandırılması, ilkönce ana çizgilerle
özetlenmekte; daha sonra HEY kursunda öğretim
programının içeriğini oluşturan ünitelerden biri: Kalkülüse
Giriş ünitesi, örnek seçilerek öğretmenlerinin HEY programlarının
tasarımı hakkında görüşleri ve önerileri araştırılmaktadır
Anahtar Kelimeler: Matematik eğitimi, kalkülüs öğretimi, hizmetiçi eğitim, öğretmenlerin görüşleri, öğretim programı, hizmetiçi eğitim program tasarımı
Prof. Dr. Yaşar Ersoy
Hizmetiçi eğitim ve yetiştirme kursunu geliştirme - II kalkülüse giriş ünitesi öğretim programını değerlendirme
Küçük ölçekli pilot ve deneysel bir çalışma olarak tasarımlanan
bu incelemede, ODTÜ'de düzenlenen hizmetiçi
eğitim ve yetiştirme (HEY) kurs öğretim programının ana
ünitelerinden biri: Kalkülüse Giriş ünitesi değerlendirilmekte;
konuyla ilgili öğretmenlerin görüşleri, eğilimleri
ve önerileri açıklanmaktadır. Kursa katılan bir grup
matematik öğretmenlerden derlediğimiz verilerin analizinden
elde edilen bilgiler açıklandıktan sonra daha yararlı
HEY kurslarının düzenlenmesinde gözardı edilmemesi
gereken bazı noktalar ana başlıklarla sıralanmakta ve kısaca
tartışılmaktadır. Tasarımlanan öğretim programından
öğretmenlerin çoğu yararlanmış olmasına karşın gerek önyetişim
eksiklikleri gerekse İngilizce dil yetersizlikleri nedeniyle
bazı öğretmenler, beklentilerini elde edemediklerini;
ünitenin sınıfta geleneksel ders anlatım
tekniğiyle çok hızlı işlendiğini, konuyla yakınlık kazandıklarını,
uygun araç ve gereçlere gereksinimleri olduğunu
belirtmektedirler.
Anahtar Kelimeler: Matematik eğitimi, kalkülüs öğretimi, hizmetiçi eğitim, öğretmenlerin görüşleri, öğretim programı, hizmetiçi eğitim programı tasarımı.
Prof. Dr. Yaşar Ersoy
Fen bölümünde beşinci mevsim: matematik eğitiminin bazı izdüşümleri
Bu incelemede Matematik Eğitimi (ME) alanında dünyadaki
bazı gelişmelerin izdüşümlerinden Türkiye'de öğretmen
yetiştirmeye yansıtılması ve konuyla ilgili gelişmeler,
anabaşlıklarla, anımsatıldıktan sonra ODTÜ-Fen
Bilimleri Eğitim Bölümünde nitelikli matematik öğretmeni
yetiştirmek için öğretim programının iyileştirilmesiyle ilgili
düşünceler, yapılmakta olan araştırmalar ve tasarımlanan
bazı etkinlikler açıklanmaktadır. Bu bağlamda, ME ve matematik
öğretmeni yetiştirme içerikli etkinliklerde, uluslararası
temel ölçütleri gözönünde bulundurarak, minimum
yetkinliklere erişebilmek için bazı öneriler sıralanmaktadır
Anahtar Kelimeler: Matematik eğitimi, öğretmen yetiştirme, hizmetöncesi eğitim programı, ODTÜ-Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü.
Prof. Dr. Richard Noss & Assoc. Prof. Dr. Adnan Baki
Liberating school mathematics from procedural view
Procedural view of mathematics assumes that the teacher
is the possessor of ready made mathematical knowledge
is to be conveyed to the studeni. On the other hand, "conceptual
view of mathematics" challenges the assumption
that teachers transmit knowledge to students and argues
that teacher's conceptualizations cannot be given directly
to the learner and conceptual understanding in mathematics
must be constructed by the learner. The first section of
the paper starts by explaining what is meant by the term
"conceptual view of mathematics". The second section
deals with the current pattern of teacher education and
problems in training secondary school mathematics teachers,
and examines the possibilities of liberating the Turkish
mathematics educatian from the procedural view of mathematics.
In the last section, same possible implications for
mathematics teacher educatian are discussed.
Keywords: Mathematics education, preservice teacher education.
Dr. Hüsniye Demircioğlu & Doç. Dr. Ömer Geban
Fen bilgisi öğretiminde bilgisayar destekli öğretim ve geleneksel problem çözme etkinliklerinin ders başarısı bakımından karşılaştırılması
Bu çalışmanın amacı, geleneksel sınıf öğretiminin yanısıra
verilen Bilgisayar Destekli Öğretirnin (BDÖ), altıncı
sınıf öğrencilerinin fen bilgisi dersi başarılarına etkisini
araştırmaktır. İki öğrenci grubu bu araştırmada rol almıştır.
Deney grubu öğrencileri, sınıf içi öğretirnin yanısıra, Bilgisayar
Destekli Öğretimden yararlanmışlardır. Kontrol
grubu öğrencileri ise sınıf içi öğretirnin yanısıra problem
çözme uygulamasından yararlanmışlardır. Araştırmaya
konu olan üniteler, Durgun Elektrik, Elektriksel İletkenlik,
Elektrik Devreleri ve Ohm Kanunlarıdır. t-test analizi iki
grup arasındaki fen bilgisi başarısını karşılaştırmış ve BDÖ
den yararlanan grubun daha başarılı olduğunu göstermiştir.
Anahtar Kelimeler: Bilgisayar destekli öğretim (BDÖ), fen bilgisi başarısı, problem çözme.
Prof. Dr. F. İnci Morgil & Arş.Gör. Rıdvan Say
Kimya eğitiminde bilgisayar destekli eğitim (bde) uygulamaları I. bde'de kimya eğitimi yazılımları için ön plan ve öğretim tasarımı aşamalarının geliştirilmesi ve öneriler
"Ön Planlama" ve "Öğretim Tasarımı" aşamaları, yazılımların
ortaya çıkmasında en can alıcı unsurları oluşturmaktadır.
Geliştirilecek olan kimya eğitimi yazılımlarında
ön planlama aşamasında yazılırnın genel
amacı, düzeyi, özel amaçları, konunun ana hatları ile
müfredanaki yeri net ve kesin olarak ortaya koyulmalıdır.
Öğretim tasarımı aşaması, hazırlanacak kimya
eğitimi yazılımının hem eğitim-öğretim süreci yönünden
hem de bilimsel yönden ayrıntılı tasarlanması yani senaryolaştırılması
süreci olduğundan, öğretim ilkeleri ve
araştırmalar göz önünde bulundurularak, yazılırnın hangi
özellikleri içermesi gerektiği tasarlanmalıdır. Ayrıntılı tasarım
aşamasında ise, kimya eğitimi ders yazılımının tam
ayrıntısı ortaya konuımalı ve ne'ye ne şekilde ulaşılacağı,
yönlendirci ipuçları, konunun bütünlük içermesi
hedeflenerek, kimya eğitimi ile ilgili notlar üretilirken "eğitim-
öğretim yönünden tasarım" başlığı altında belirlenen
düşünceler göz önünde bulundurularak, yazılırnın iskeleti
oluşturulmalıdır.
Yazılım içinde öğrenciyle iletişim sürecinde, öğrenci yaoıtlarına
bağlı olarak kestirilebilecek sapmaları önlemek ve
bir noktada odaklamak için akış diyagramları yoluyla olayın
mekanikleştirilmesi sağlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Bilgisayar destekli eğitim, kimya eğitimi yazılımı, ön-planlama, öğretim tasarımı.
Arş.Gör. Rıdvan Say & Prof. Dr. F. İnci Morgil
Kimya eğitiminde bilgisayar destekli eğitim (bde) uygulamaları II. geliştirilen kimya eğitimi yazılımlarının değerlendirilmesinde izlenecek yöntemle ilgili bir uygulama ve sonuçlar
Kimya eğitimi yazılımının aşama aşama geliştirilmesinden
sonra yapılacak iş, yazılırnın değerlendirilmesinin
gerçekleştirilmesi olmalıdır. Hazırlanan
yazılırnın değerlendirilmesi konu uzmanlarına yönelik
anket ve yazılırnın öğrenci gruplarına uygulanması şeklinde
gerçekleştirilmiştir.
Konu uzmanlarına yönelik anket, üç gruptan oluşturularak,
yazılırnın içeriğinin bilimsel, teknik ve fen eğitimi
teknolojisi yönlerinden değerlendirilmesi sağlanmıştır.
Bilimsel yönden değerlendirmede yazılırnın
kimya eğitimi uzmanlarına yr'lelik olarak kimya bilimi
alanındaki geçerli bilimsel bilgilere uygunluğu ölçülmüş
ve 3.00 üzerinden 2.90 alarak çok iyi bulunduğu gözlenmiştir.
Teknik ve eğitimsel özellikler açısından değerlendirme;
kullanım kolaylığı, ekran düzeni, öğrenciye
görelik açılarından BDE uzmanlarınca yapılmış ve olumlu
bulunmuştur. Fen eğitimi teknolojisi açısından değerlendirmede
ise, içerik, yöntem, öğretim, uygulama süreci
açısından fen eğitimi teknolojisi uzmanlarınca
değerlendirilerek "oldukça iyi" bulunduğu gözlenmiştir.
Öğrenci grupları ile deneme ve değerlendirme
aşamasında Anadolu Lisesi öğrencileri ile hiç kimya bilgisine
sahip olmayan öğrencilerden yararlanılmış, yazılımın
sonunda bulunan başarı testi her iki gruba da uygulanarak,
öğrencilerin bilgi ve kavrama basamaklarında
üst düzeye eriştikleri, uygulama basamağında ise daha
düşük düzeylerde oldukları gözlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Bilgisayar destekli eğitim, kimya eğitimi yazılımı, yazılımların değerlendirilmesi
Prof. Dr. İlhami Kiziroğlu
Bird species which are becoming extinct and red data books for bird species of Türkiye
In this study, the bird species which are becoming extinct
in Türkiye are examined. Natural scientists prepare
"Red Data Books" for taking the necessary preventive
measures and for determining the dangers with which the
bird, plant, and animal species are confronted. The books
prepared have an attribute of international importance
since they concem the people who are interested in protecting
nature from all sectors. The reasons why the bird
species disappear are analysed in two main groups: 1. As a
result of the consumer pressures of our people that directly
pave the way to extinction. 2.The bird species that are indirectly
influenced on the path to extinction. The functions
of the "Red Data Books" which are prepared for the endangered
bird species are also mentioned in the study.
That many of the bird species living in Türkiye are faced
with extinction, the censuses, the observations and findings
related with the bird species, the degree of endangerement
related with the bird species are determined from the studies
that reflect the size of population of those species. In
addition to this, the objectives of the Red Data Books are
scrutinized. Extinction degrees of the Nonpasseres Groups
of bird species in Anatolia are given.
Keywords: Red data books; birds; Türkiye.
Doç.Dr. Necdet Sağlam
Orta öğretimde sağlık bilgisi dersinin niteliği ve öğrencilerin derse ilgileri
Bu çalışmada, Ankara şehrinde örnekleme yöntemiyle
seçilmiş 5 orta öğretim kuruluşunda Sağlık Bilgisi dersinin
içeriği, öğrencilerin ilgileri, dersin işleniş biçimi, öğretmen
ve öğrencilerin ders ile igili karşılaştıkları sorunlar araştırılmıştır.
Sağlık Bilgisi dersi, 1984-1985 akademik yılında
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından uygulamaya konulmuştur.
Ders programı ve içeriği oldukça titiz hazırlanmış olmasına
karşın, uygulamada ortaya çıkan bazı problemler nedeniyle
etkin bir biçimde verilmediği görülmüştür. Çalışma sonunda,
saptanan problemler doğrultusunda bazı çözüm
önerileri getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Fen eğitimi, sağlık bilgisi dersi, orta öğretim
Doç. Dr. Levent Turan
Yırtıcı kuş türleri ile avcılık
Türkiye'de ve Avrupa'da bazı yırtıcı kuş türleri avcılıkta
kullanılmak amacıyla yakalanmaktadır. Bunun için farklı
yöntemler kullanılmaktadır. Yine de bu şekilde zarar gören
yırtıcı sayısı, tüfekler kullanılarak yapılan bilinçsiz avcılıkta
öldürülen ya da yaralananlara göre daha azdır.
Anahtar Kelimeler: Av, Avcı, Av Hayvanları, Yırtıcılar, Yırtıcıların Yakalanması.
Dr. Galip Akaydın & Prof. Dr. Sadık Erik
A4 karesi (Ankara) için yeni floristik kayıtlar
Ankara şehrinde yapılan arazi çalışmaları sonucunda
toplanan 3600 bitki örneğinin adlandırılmasından ve yeni
kare kayıtları ile ilgili literatürlerin taranmasından sonra A4
karesi için yeni kayıt durumunda olan 38 bitki türü saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Yeni kare kayıtları, A4 Ankara şehri, Türkiye Florası.
Prof. Dr. İnci Morgil & Doç.Dr. Sevgi Bayarı
ÖSS ve ÖYS fizik sorularının soru alanlarına göre dağılımı, çözülebilirlikleri ve başarının bağlı olduğu etkenler
Orta öğretim öğrencilerinin yüksek öğretim programlarına
yerleştirilmeleri amacıyla uygulanan ÖSS ve ÖVS
sınavlarında sorulan Fizik sorularının başarıyı ne derece etkilediğini
saptamak amacıyla, konu alanları, soruların ders
programına uygunluğu, ortalama orta öğrenim bilgi düzeyi
açısından çözülebilirlikleri incelenmiştir. Hacettepe Üniversitesi
bünyesinde ilgili Fizik sorularını yanıtlayarak Fizik
Eğitimi, Kimya Eğitimi, Biyoloji Eğitimi, Matematik Eğitimi,
Matematik Lisans ve Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dallarında
eğitim gören Lisans öğrencilerinin konu ile ilgili
görüşleri alınmış ve başarıyı belirleyen etkenler incelenmiştir.
Orta öğrenim fizik programlarının yeterince
somut (görsel) eğitim araç-gereçleri ile desteklenmeyişi,
eğiticilerin yetersizlikleri ve öğrencilerin kişilik yapıları açısından
fizik konularına ilgi duyma düzeyi fizik derslerindeki
başarı seviyesini etkileyen temel etkenler olarak
belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Fizik Eğitimi, ÖSS-ÖYS sınavları.
Yrd. Doç. Dr. Salih Çepni & Yrd. Doç. Dr. Ali Rıza Akdeniz
Fizik öğretmenlerinin yetiştirilmesinde yeni bir yaklaşım
Öğretmen adaylarının ortadereceli okullarda fizik eğitimi-
öğretimi hususunda ihtiyaç duyacakları bilgi ve becerileri
içeren derslerin eğitim fakültelerindeki müfredat
programlarında yeterince yer almadığı bilinmektedir. Bu çalışmada,
sözkonusu alana katkıda bulunmak amacıyla
'Araştırmacı Öğretmen Yetiştirme' yaklaşımına dayalı bir
ders geliştirilmiştir. Geliştirilen dersin gerekliliği ve modelin
tanımı verilmiştir. Ayrıca dersin, amacı ve içeriği belirlenip,
ülkemizde eğitim fakültelerinin fizik eğitimi bölümlerinde
nasıl uygulanacağı tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Müfredat programı geliştirme ve uygulama; fizik eğitimi, öğretmenin araştırmacı olduğu model; fizik öğretmen adayları.
Prof. Dr. F. İnci Morgil & Öğrt. Gülen Say
Türkiye'deki eğitim fakültelerinde kimya öğretmenliği ders programlarının değerlendirilmesi ve öneriler
Kimya öğretmenliği ders programlarını değerlendirme
amacı ile Türkiye'deki 13 adet Eğitim Fakültelerindeki
Kimya Eğitimi Anabilim Dalları eğitim programları karşılaştırılmıştır.
Bu çalışmanın sonucunda Eğitim Fakültesi
Fen Bilimleri Eğitimi bölümü Kimya Anabilim Dallarının
kimya eğitimi programlarında okutulan derslerin niteliği ve
niceleği bakımından büyük bir farklılık gözlenmemiş,
tüm Eğitim Fakültelerinin eğitim programları çerçevesinde
haftalık 19-21 saatlik pedagojik formasyon derslerinin verildiği
ortaya çıkmıştır. Ancak bazı Anabilim dallarının eğitim
programlarında bazı özel kimya konularına öncelik
verildiği, bunların ders şeklinde izlendiği görülmüştür.
Çalışma kapsamında öğretim elemanlarına, kimya öğretmenlerine
ve kimya öğretmenliği son sınıf öğrencilerine
kimya eğitimine ait bir anket uygulanmıştır. Uygulanan
anket kimya eğitiminde ders konularının ağırlıklarına derslerdeki
başarılarının ölçülmesine, öğretmenin bilgisi açısından
kimya ile ilgili belli bir konunun nasıl öğretileceğine
ve uygulanan kimya programına ait
değerlendirmeleri içermektedir. Anket sonucunda, alan
derslerinin ayrıntılı olarak verilmesi ancak öğretmenin lisede
kullanabileceği bazı bilgileri önceden hazırlaması gerektiği
ve eğitim derslerinin ise öğrencinin öğretmen olduğunda
kullanabileceği bilgileri ve davranışları içermesi
gerektiği görüşü ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kimya öğretmenliği, kimya öğretmenliği ders programları.
Dr. Nilgün Seçken, Prof. Dr. F. İnci Morgil & Filiz Songül
ÖSYM verilerinin kimya eğitiminin gelişmesine katkısı
Kimya ile ilgili Yüksek Öğretim Programlarına girişte
1989-1992 yıllarına ait ÖSYM verileri esas alınarak, bu
programlardan Kimya Eğitimi, Kimya Mühendisliği ve
Kimya Lisans dallarının sınava giren adaylarca tercih edilme
dereceleri ve tercih eden adayların ne kadarının istedikleri
programlara girebildikleri araştırılmıştır.
Öğretim alanlarına girebilen lisans düzeyinde öğrenci
sayıları belirlendikten sonra bu öğrencilerin başarı durumları
incelenmiş ve başarıya yeterli sayıda öğretim elemanının
olup olmasının etkisi saptanmıştır.
Sonuçların ilgili yüksek öğretim programları arasında
bazı önemli ve anlamlı karşılaştırmalar yapmada kullanılabilmesi
söz konusudur. Karşılaştırmalar sonucu ilgili
yüksek öğretim programlarının hangi puan aralıklarındaki
öğrenciler tarafından tercih edildiği, bu
öğrencilerin mezuniyetlerine göre başarı durumları ve başarılarına
yeterli öğretim elemanının var oluşunun etkisi
gibi konular kesinlik kazanacaktır. Yine bu çalışmada öğrencilerin
bu üç kimya disiplinini tercih etmelerinde disiplinlerin
yabancı dilde veya Türkçe olmasının tercihe
etkisinin olup olmadığı da araştırılmış ve yapılan istatistiksel
değerlendirmelerde eğitim dillerinin farklı olmasının
Kimya Eğitimi, Kimya Lisans ve Kimya Mühendisliği
dallarına girişte farklılıklar yarattığı gözlenmiştir.
Buradan da kendi dilimizde yapılan eğitimin mi yoksa yabancı
dilde yapılan eğitimin mi önemli olduğu sonucunun
tartışılması gerektiği ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: ÖSYM (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi) Sınav sistemi, kimya lisans programına giriş, kimya mühendisliği programına giriş, kimya eğitimi programına giriş.
Melek Demirel
Bilgilendirici metin türünün ve okuduğunu kavrama becerisinin altıncı sınıf öğrencilerinin öğrenme düzeyine etkisi
.
Anahtar Kelimeler: Bilgilendirici metin, okuduğunu kavrama, resimleme, şematik gösterim.