- (24), 2003
Doç. Dr. Buket AKKOYUNLU & Doç. Dr. Serap KURBANOĞLU
Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve bilgisayar öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma
Başar› sadece bir işi yapmak için gerekli bece-
rilere sahip olmaya bağl› değildir. Ayn› zamanda, bu bece-
rilerin etkin şekilde ve güvenle kullan›m›n› gerektirir. Öz-
yeterlik alg›s›, kişinin bir işi yapmak için gerekli becerilere
sahip olduğu konusundaki kendine olan inanc›d›r. Rehber-
lik rollerinden dolay› öğretmenlerin, bilgi kaynaklar›na
ulaşma, bilgiyi bulma, kullanma ve iletmede her türlü araç
ve teknolojiyi kullan›rken kendilerini yeterli ve güvenli
hissetmeleri gerekmektedir.
Bu çal›şmada, öğretmen adaylar›n›n bilgi okuryazarl›ğ›
ve bilgisayar öz-yeterlik alg›lar› incelenmiş; söz konusu iki
alg› aras›ndaki ilişki ve bunlar›n y›llar içinde değişim gös-
terip göstermediği araşt›r›lm›şt›r.
Anahtar Kelimeler: bilgi okuryazarlığı, bilgisayar okur-yazarlığı, öz-yeterlik
Doç. Dr. Berrin AKMAN, Doç. Dr. Elif ÜSTÜN & Arş. Gör. Tülin GÜLER
6 yaş çocuklarının bilim süreçlerini kulllanma yetenekleri
Bu araşt›rma farkl› okulöncesi eğitim kurumla-
r›na giden 6 yaş çocuklar›n›n fen eğitiminde temel bilimsel
süreçleri kullan›p kullanmad›klar›n› belirlemek amac›yla
yap›lm›ş bir çal›şmad›r. Araşt›rman›n örneklem grubunu
200 çocuk oluşturmuştur.Araşt›rmada veri toplama arac›
olarak bilimsel süreçleri içeren gözlem formu kullan›lm›ş-
t›r. Elde edilen veriler üzerinde SPSS paket program›yla
t
-
testi, tek yönlü varyans analizi ve çoklu karş›laşt›rma test-
lerinden LSD testi analizleri yap›lm›şt›r. Araşt›rma sonu-
cunda çocuklar›n devam ettikleri okullarla bilimsel süreçle-
ri kullanmalar› aras›ndaki fark anlaml› bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: anaokulu çocukları, bilim süreçleri, bilim ve çocuk
Prof. Dr. Petek AŞKAR & Yrd. Doç. Dr. Yasemin KOÇAK USLUEL
Bilgisayarların benimsenme hızına ilişkin boylamsal bir çalışma: üç okulun karşılaştırılması
Bu çal›şmada üç ilköğretim okulunda öğret-
menlerin bilgisayar kullanmay› benimseme h›z› incelen-
miştir. Bu inceleme yap›l›rken yeninin benimsenmesine et-
ki eden bilgisayar›n alg›lanan nitelikleri ve bir sosyal sis-
tem olarak okullar›n baz› özellikleri irdelenmiştir. Bu
amaçla 2000 y›l›nda üç okulda 27 öğretmenle gerçekleşti-
rilen çal›şman›n devam› olarak 2002 y›l›nda ayn› üç okul-
da 31 öğretmenle görüşme yap›lm›şt›r. İki y›l içerisinde
bilgisayarlar›n kullan›m oranlar›nda okullara göre farkl›l›k-
lar görülmüştür. Bu farkl›l›ğa etki eden dört öğe öne ç›k-
maktad›r: Göreli yarar, gözlemlenebilirlik, okullarda bilgi-
sayar kullan›m›n› özendiren ve engelleyen faktörler.
Anahtar Kelimeler: benimsenme hızı, bilgisayarların yayılımı, bilgisayarın algılanan nitelikleri, öğretmenler ve bilgisayar kullanımı
Öğretim Görevlisi Dr. Gülay EKİCİ
Uzaktan eğitim ortamlarının seçiminde öğrencilerin öğrenme stillerinin önemi
Günümüzde teknoloji alan›nda gerçekleşen
h›zl› gelişmeler eğitim alan›nda da kendini göstermiş ve
bireyin toplumsallaşma sürecinde etkili olan her faktörün,
dolay›s›yla eğitimin de yeniden düzenlenmesini bir zorun-
luluk haline getirmiştir. Bu uygulamalardan en önemlisi
uzaktan eğitimdir. Bu araşt›rmada, uzaktan eğitim-öğretim
sürecinde önemli bir yeri olan eğitim ortamlar›n›n düzen-
lenmesinde, bireylerin öğrenme stillerinin önemi vurgulan-
maktad›r. Ankara’da ikamet eden Eskişehir Üniversitesi
Aç›köğretim Fakültesi öğrencilerinden 173’üne uygulanan
Gregorc Öğrenme Stili Ölçeği sonuçlar› doğrultusunda, öğ-
rencilerin öğrenme stilleri aç›s›ndan uzaktan eğitim ortam-
lar›n›n belirlenmesine yönelik önerileri değerlendirilmiştir.
Bulgular sonucunda baz› uygulanabilir öneriler sunulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: uzaktan eğitim, öğrenme stili, Gregorc öğrenme stili modeli, öğretim ortamları, öğrenci farklılıkları
Yrd. Doç. Dr. İzzet GÖRGEN
Mikroöğretim uygulamasının öğretmen adaylarının sınıfta ders anlatımına ilişkin görüşleri üzerine etkisi
Bu çal›şman›n amac›, mikroöğretim uygulama-
s› yapan öğretmen adaylar›n›n s›n›fta ders vermeye ilişkin
görüşlerinde mikroöğretim öncesi ve sonras› farkl›l›k olup
olmad›ğ›n›n incelenmesidir. Bu çal›şma Muğla Üniversite-
si Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu III. s›n›f öğrencile-
rinin kat›l›m›yla 2000 y›l› Güz döneminde gerçekleştiril-
miştir. Araşt›rmada öğretmen adaylar›n›n s›n›fta ders ver-
meye ilişkin görüşleri 31 maddelik anketle al›nm›şt›r. An-
kette yer alan 11 maddeye ilişkin öğrenci görüşlerinde mik-
roöğretim uygulamas› öncesi ve sonras›nda anlaml› deği-
şiklikler gözlenmiştir. Ancak anketin diğer maddelerine
ilişkin öğrenci görüşlerinde anlaml› değişiklikler gözlen-
memiştir.
Anahtar Kelimeler: mikroöğretim, öğretmen eğitimi, öğretmenlik becerileri
Yrd. Doç. Dr. Hülya KELECİOĞLU
Ortaöğretim başarı puanlarının üniversiteye girişte uygulanan öys, öss ve tek aşamalı sınavda uygulanan öss ile ilişkileri
Bu araşt›rmada, 1998 y›l›nda iki aşamal› olarak
ÖSS ve ÖYS ile yap›lan üniversiteye öğrenci seçme ve yer-
leştirme sistemi ile 2000 y›l›nda tek aşamal› olarak ÖSS ile
yap›lan öğrenci seçme ve yerleştirme sistemi ortaöğretim
başar›lar› aç›s›ndan karş›laşt›r›lm›şt›r. Araşt›rman›n verile-
ri, sekiz lisede 1998 y›l›nda ÖSS ve ÖYS’ye girenler ile
2000 y›l›nda ÖYS’ye giren öğrencilerden elde edilmiştir.
Bu öğrencilerin 3. s›n›f Türk dili ve edebiyat›, tarih, coğraf-
ya, felsefe grubu, fizik, kimya ve matematik dersi başar›la-
r›n›n 1998 y›l›nda ÖSS ve ÖYS puanlar› ile, 2000 y›l›nda
ÖSS puanlar› ile ilişkisi incelenmiştir. Araşt›rman›n bulgu-
lar›, ortaöğretim başar›s› aç›s›ndan her iki y›lda uygulanan
sistem aras›nda dikkate değer bir fark olmad›ğ›n› göster-
mektedir. Ortaöğretim başar›s›n›n iki aşamal› ve tek aşama-
l› sistemlerde uygulanan s›navlardaki başar›y› aç›klama ve
yordama gücünün birbirine yak›n ve yeterli kabul edilebi-
lecek bir düzeyde olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: üniversiteye giriş sınavları, ortaöğretim başarısı, ÖSYS, ÖSS, ÖYS
Öğr. Gör. Dr. Binnaz KIRAN ESEN
Akran baskısı, akademik başarı ve yaş değişkenlerine göre lise öğrencilerinin risk alma davranışının yordanması
Bu araşt›rmada, lise öğrencilerin risk alma
davran›şlar›n›, akran bask›s›, akademik başar› ve yaş değiş-
kenlerinin ne derece yordad›ğ› incelenmiştir. Bu çal›şma,
2001-2002 öğretim y›l›nda liseye devam eden 15-18 yaş
aras› 684 öğrenci üzerinde yap›lm›şt›r. Akran bask›s›n› be-
lirlemek için K›ran (2002) taraf›ndan geliştirilen Akran
Bask›s› Ölçeği, risk alma davran›şlar›n› belirlemek için ise
K›ran (2002) taraf›ndan geliştirilen Ergenlerde Risk Alma
Ölçeği kullan›lm›şt›r. Akademik başar›ya ait bilgiler birin-
ci dönem karne notlar›ndan saptanm›şt›r. Veriler regrasyon
analiz tekniği ile test edilmiştir. Sonuçlar, ele al›nan değiş-
kenlerden akademik başar›n›n, risk alma davran›ş›n› nega-
tif yönde anlaml› olarak yordad›ğ›n›, akran bask›s› ve yaş
değişkenlerinin ise pozitif yönde anlaml› olarak yordad›ğ›-
n› göstermektedir. Bağ›ms›z değişkenlerin birlikte ele al›n-
d›ğ› çoklu regrasyon analizinde üç değişkenin birlikte risk
alma davran›ş›n›n % 54’ünü aç›klad›ğ› görülmüştür.
Ad›msal regrasyon analizinde de bu üç değişkenin risk al-
ma davran›ş›n› anlaml› olarak yordad›ğ› sonucu elde edil-
miştir.
Anahtar Kelimeler: ergenlik, risk- alma davranışı, akran baskısı, akademik başarı
Yrd. Doç. Dr. Feza ORHAN & Doç. Dr. Buket AKKOYUNLU
Eğitici bilgisayar formatör (master) öğretmenlerin profilleri ve uygulamada karşılaştıkları güçlüklere ilişkin görüşleri
Bu araşt›rman›n amac›, eğitici bilgisayar for-
matör (master) öğretmenlerin profillerini belirlemek ve on-
lar›n uygulamada karş›laşt›klar› güçlüklere ilişkin görüşle-
rini belirlemektir. Araşt›rman›n verileri, araşt›rmac›lar ta-
raf›ndan haz›rlanan bir anket arac›l›ğ›yla, 82 şehirden hiz-
met içi eğitime kat›lm›ş 182 formatör öğretmenden elde
edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, öğretmenlerin çoğunun
çal›şt›klar› okullarda yapt›klar› işlerden memnun olmad›ğ›-
n›, fazla çal›şma saatlerinden ve izleme çal›şmalar›n›n ye-
tersizliğinden rahats›zl›k duyduklar›n› ortaya koymuştur.
Öğretmenler özellikle, yöneticilerin okullarda teknoloji
kullan›m›na karş› olumsuz tutumlar›n›n destekleyici olma-
d›ğ›n› belirtmişlerdir.
Anahtar Kelimeler: bilgisayar destekli eğitim, formatör öğretmen, hizmet içi eğitim
Yrd. Doç. Dr. Ceren TEKKAYA & Sibel BALCI
Öğrencilerin fotosentez ve bitkilerde solunum konularındaki kavram yanılgılarının saptanması
Bu çal›şman›n amac› lise öğrencilerinin foto-
sentez ve bitkilerde solunum konular›nda sahip olduklar›
kavram yan›lg›lar›n› belirlemektir. Çal›şmaya 63’ü lise 1,
67’si lise 2 ve 68’i lise 3 olmak üzere toplam 198 öğrenci
kat›lm›şt›r. Öğrencilerin konu ile ilgili kavram yan›lg›lar›n›
belirlemek amac›yla aç›k uçlu, doğru-yanl›ş ve çoktan seç-
meli sorulardan oluşan “Fotosentez Kavram Testi” gelişti-
rilmiştir. Sonuçlar, öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun
fotosentezin bir gaz değişim işlemi olduğu, fotosentez so-
nucunda enerji üretildiği, bitkinin besinini topraktan ald›ğ›,
bitkilerin sadece geceleri solunum yapt›ğ› ve fotosentezin
solunumun tersi olduğu gibi bilimsel olarak kabul edilme-
yen düşüncelere sahip olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: fotosentez, kavram yanılgıları, fotosentez kavram testi
Dr. Elif Beymen TÜRNÜKLÜ
Türkiye ve İngiltere'deki matematik öğretmenlerinin değerlendirme biçimleri
Eğitimin her kademesinde, öğretmen taraf›n-
dan yap›lan değerlendirmeler öğrenme-öğretme sürecinde
önemli bir yere sahiptir. Bu çal›şma matematik öğretmen-
lerinin öğrencileri değerlendirme süreçlerini tan›mlamak
ve değerlendirme uygulamalar›n› ortaya ç›karmak amac›
ile gerçekleştirilmiştir. Bu ana amaç doğrultusunda bu araş-
t›rma, Türkiye ve İngiltere’deki matematik öğretmenlerin
öğrencileri hakk›nda akademik bilgileri nas›l toplay›p de-
ğerlendirdikleri, nas›l kay›t edip kulland›klar›n› belirleme
şeklinde s›n›rland›r›lm›şt›r. Bu araşt›rma İngiltere ve Tür-
kiye’de ilköğretimin son kademesinde matematik öğret-
menliği yapan öğretmenler aras›ndan seçilen toplam 12 öğ-
retmen üzerinde yap›lm›şt›r. Nitel özelliğini taş›yan çal›ş-
mada, yar› yap›land›r›lm›ş görüşme ve doğal gözlem. veri
toplama araçlar› olarak kullan›lm›şt›r. Bu araşt›rmadan el-
de edilen sonuçlara göre iki ülke matematik öğretmenlerin
değerlendirme uygulamalar›n›n benzer ve farkl› yanlar› or-
taya konulmuştur. Bu tespitlerden yola ç›k›larak ortaya ç›-
kan baz› sorunlara çözüm önerileri getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: öğretmen değerlendirmesi, değerlendirme süreci, matematikte değerlendirme, matematik öğretimi.
Yrd. Doç. Dr. Yasemin KOÇAK USLUEL & Prof. Dr. Petek AŞKAR
Öğretmenlerin bilgisayar kullanımıyla ilgili karar süreci aşamaları: iki yıldaki değişim
Bu boylamsal çal›şman›n amac›, öğretmenle-
rin bilgisayar› kullanmaya ilişkin karar sürecinde
bulunduklar› aşamalarda (bilgi-ikna-karar-uygulama-onay)
iki y›l içinde bir değişim olup olmad›ğ›n› incelemektir. Ve-
riler, 2000 y›l›nda gerçekleştirilen araşt›rman›n yürütüldü-
ğü ayn› üç okuldaki 31 öğretmenle 2002 y›l›nda görüşme
yap›larak elde edilmiştir. Araşt›rman›n sonuçlar› aşağ›daki
gibi s›ralanabilir: 1) İki y›l içinde öğretmenlerin bilgisayar
kullanmaya ilişkin karar sürecinde bulunduklar› aşamalar-
da genel olarak olumlu yönde bir değişim görülmüştür. 2)
Bu değişimde öğretmenlerin çal›şt›klar› oku-
l önemli bir unsurdur. 3) Öğretmenler, yönetsel işlerde uy-
gulama ve onay aşamas›ndad›rlar. 4) Öğretimle ilgili işler-
de öğretmenlerin çoğu bilgi aşamas›ndan ikna aşamas›na
geçmiştir. 5) Öğretmenlerin çok az› bilgisayar›n öğretimsel
amaçl› kullan›m›nda uygulama aşamas›ndad›r.
Anahtar Kelimeler: zaman-karar süreci, yeninin yayılımı, öğretmenlerin bilgisayar kullanımı
Bil. Uzm. Naim UZUN & Prof. Dr. Necdet SAĞLAM
Ortaöğretim biyoloji programında genetik konularının değerlendirilmesi ve öğrencilerin genetiğe karşı ilgisinin saptanması
Bu çal›şman›n amac›, genetik konular›n›n orta
öğretim program ve ders kitaplar›nda ne ölçüde yer ald›ğ›-
n› ortaya ç›karmak; lise öğrencilerinin genetik konular›na
olan ilgileri ile akademik başar›lar› aras›nda bir ilişki olup
olmad›ğ›n› belirlemektir.
Bu amaca yönelik olarak orta öğretim kurumlar›nda
genetik ders kitaplar› ve ders programlar› incelenmiştir.
Öğrencilerin genetik konular›ndaki başar› durumlar›n› be-
lirlemek için bir başar› testi; genetiğe olan ilgilerini tespit
etmek için de bir ilgi ölçeği haz›rlanm›şt›r. Haz›rlanan
araçlar, 2001-2002 eğitim-öğretim y›l› bahar döneminde,
Ankara’daki orta öğretim kurumlar›nda öğrenim gören 160
lise son s›n›f, fen bölümü öğrencisine uygulanm›şt›r.
Araşt›rmada, okutulan Lise 3 Biyoloji ders kitab›nda-
ki genetik konular›n›n, “Genetik Bilgi Taş›yan Moleküller,
Kal›t›m, Populasyon Genetiği, Biyoteknoloji ve Genetik
Mühendisliği” başl›klar› alt›nda yer ald›klar›, Lise 1 ve Li-
se 2 Biyoloji ders kitaplar›nda ise “Genetik” başl›ğ› alt›nda
bir konunun bulunmad›ğ›, ancak Lise 1 ders kitab›nda, ge-
netik bilgileri içeren konular›n yer ald›ğ› belirlenmiştir.
Yap›lan istatistiksel analizler sonucunda, yüksek ilgi
düzeyine sahip öğrencilerin genetik testi ortalamas›n›n, or-
ta ve düşük ilgi düzeyindeki öğrencilerin genetik testi orta-
lamas›ndan daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Orta ilgi dü-
zeyi grubu ile düşük ilgi düzeyindeki grup aras›nda ise an-
laml› bir fark gözlenmemiştir.
Anahtar Kelimeler: genetik, genetik öğretimi, biyoloji öğretimi, orta öğretim
Doç. Dr. Elif ÜSTÜN & Doç. Dr. Berrin AKMAN
Üç yaş grubu çocuklarda kavram gelişimi
Bu çal›şmada anaokuluna giden ve gitmeyen 3
yaş çocuklar›n›n kavram gelişimleri incelenmiştir. Random
yoluyla seçilen çocuklar›n 59’u anaokulu eğitimi almakta
65’i ise hiç okulöncesi eğitimi almam›ş olan çocuklard›r.
Araşt›rman›n verileri Bracken (1984) taraf›ndan geliştirilen
ve ters çevirme işlemi ile türkçeleştirilen Bracken Temel
Kavram Ölçeği (Bracken Basic Concept Scale) uygulana-
rak toplanm›şt›r. Araşt›rmada anaokuluna giden ve gitme-
yen çocuklar›n SRC (renk, şekil, harf, karş›laşt›rma, sa-
y›/sayma), sosyal/duygusal, doku/material yön/konum, ve
büyüklük kavramlar› aras›nda fark olup olmad›ğ›na bak›l-
m›şt›r. Araşt›rma sonucunda elde edilen bulgulara göre,
okulöncesi eğitimi alan ve almayan çocuklar›n kavram ge-
lişimleri aras›nda fark olduğu bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: kavram gelişimi, erken çocukluk, okulöncesi eğitim
Arş. Gör. Hakan YAMAN, Yrd. Doç. Dr. Zülbiye TOLUK & Yrd. Doç. Dr. Sinan OLKUN
İlköğretim öğrencileri eşit işaretini nasıl algılamaktadırlar?
Bu araşt›rman›n amac›, ilköğretim 2, 3, 4, 5 ve
6. s›n›f öğrencilerinin eşitlik kavram› ve eşit işaretini nas›l
alg›lad›klar›n› incelemektir. Araşt›rma Bolu ili Merkez il-
çesinde sosyo-ekonomik düzeyi orta seviyede olan bir il-
köğretim okulunda uygulanm›şt›r. Toplanan veriler betim-
sel analiz metodu kullan›larak analiz edilmiştir. Sonuç ola-
rak; öğrencilerin eşit işaretini bir “ilişkisel sembol” olarak
değil daha çok bir “işlem işareti” olarak alg›lad›klar› orta-
ya ç›km›şt›r. Ayr›ca araşt›rmam›zda bu alg›lar›n matematik
eğitimi aç›s›ndan doğurgular› tart›ş›lacakt›r.
Anahtar Kelimeler: eşitlik kavramı, eşit işareti, ilköğretim, cebir
Arş. Gör. Yasemin DEMİRCİOĞLU & Arş. Gör. Nurcan YABANCI
Beslenmenin bilişsel gelişim ve fonksiyonları ile ilişkisi
Bilişsel gelişim, genetik ve beslenmenin de
içinde yer ald›ğ› çevresel faktörlerden etkilenmektedir.
Beslenmenin bilişsel gelişim ve fonksiyonlar›na etkisi ko-
nusunda yap›lan çal›şmalar irdelendiğinde, diyetle yeterli
miktarlarda enerji, protein, çoklu doymam›ş yağ asitleri,
antioksidan vitaminler, demir, iyot ve çinko gibi besin öğe-
lerinin al›nmas›n›n bilişsel gelişim ve fonksiyonlar›n›
olumlu yönde etkilediği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: beslenme, bilişsel gelişim, bilişsel fonksiyonlar
Dr. Yüksel DEDE & Prof. Dr. Ziya ARGÜN
Cebir, öğrencilere niçin zor gelmektedir?
Cebir, öğrencilerin anlamakta zorland›klar› bir
derstir. Öğrencilerin, cebirsel kavramlar› ve konular› anla-
maktaki yetersizliklerini etkileyen bir çok faktör olabilir.
Bu çal›şmada, cebirin öğrenciler taraf›ndan anlaş›lmas›n›
zorlaşt›ran nedenler üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Cebir öğretiminin önemi, cebir öğrenimindeki zorluklar, cebir öğretimindeki engeller
Doç. Dr. Ayten GENÇ
İlk ve ortaöğretim okullarında almanca öğretim programları
Ülkemiz örgün eğitim kurumlar›nda yabanc›
dil öğretiminin Cumhuriyet öncesine uzanan bir geçmişi
vard›r. Diğer alanlarda olduğu gibi yabanc› dil öğretim ala-
n›nda da ulusal ve uluslararas› bilimsel, toplumsal ve eko-
nomik gelişmeler etkili olmuştur. Geçmişten günümüze ül-
kemiz ilk- ve ortaöğretim öğrencileri için haz›rlanan ve uy-
gulanan yabanc› dil öğretim programlar› da bu gelişmeler-
den etkilenmiş ve değiştirilmiştir. Zaman içerisinde değiş-
tirilmesine karş›n programlar›n yetersiz kald›ğ› ve bu prog-
ramlara göre uygulanan öğretimle istenilen verimliliğin al›-
namad›ğ› süregelen tart›şma konular›ndand›r.
Bu çal›şmada, tarihsel yolculuk içerisinde ülkemiz ör-
gün eğitim kurumlar›nda okutulan yabanc› dil programla-
r›ndan Almanca öğretim programlar› günümüze dek gelen
değişikliklerle ele al›nacak ve genel bir değerlendirme ya-
p›lacakt›r.
Anahtar Kelimeler: almanca öğretim programı, ilk ve orta öğretim, geçmişten günümüze
Yrd. Doç. Dr. Halil IŞIK
Okul müdürlerinin yetiştirilmesinde yeni bir model önerisi
Bu çal›şma okul müdürlerinin yetiştirilmesi
için okul müdürlüğü yetiştirme programlar›n›n gerekliliği-
ni tart›şmay› amaçlamaktad›r. Son y›llarda okul müdürleri-
nin atama ve yerleştirilmesiyle ilgili önemli gelişmeler ol-
mas›na rağmen ülkenin eğitim sisteminin yönetiminden so-
rumlu Milli Eğitim Bakanl›ğ›, okul müdürü olarak görev
yapacak görevlilerden belli bir formasyona sahip olma zo-
runluluğu aramamaktad›r.
Bu çal›şmada okul müdürlerinin yetiştirilmesi amac›y-
la yeni bir okul müdürlüğü yetiştirme program› modeli su-
nulmaktad›r.
Anahtar Kelimeler: okul müdürlüğü, yetiştirme programları, yönetici yetiştirme
Arş. Gör. Eda KARGI & Doç. Dr. Berrin AKMAN
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna sahip üstün yetenekli çocuklar
Üstün yetenekli çocuklar genellikle duyarl›,
kendilerinden çok şey beklenen ve desteklenmeye gereksi-
nim duyan çocuklard›r. Bu çocuklar yeteneklerinin tama-
miyle gelişmesi için desteklenmelidirler. DEHB hem dik-
kat eksikliği hem de hiperaktivite semptomlar› gösteren ço-
cuklar› ifade etmektedir. Üstün yetenekli çocuklar, s›n›f-
land›rma, belleği kullanma, hat›rlama, organize etme gibi
metabilişsel stratejileri daha iyi kullanabilmektedirler.
DEHB’na sahip üstün yetenekli çocuklar diğer üstün yete-
nekli çocuklara k›yasla bu stratejileri etkin bir şekilde kul-
lanmay› unuturlar.Bu çocuklar bilşisel, sosyal ve duygusal
aç›dan diğer üstün yetenekli çocuklardan farkl›l›k göster-
mektedirler.
Anahtar Kelimeler: üstün yeteneklilik, dikkat eksikliği, hiperaktivite
Arş. Gör. Kamuran TARIM & Prof. Dr. Fikri AKDENİZ
İlköğretim matematik derslerinde kubaşık öğrenme yönteminin kullanılması
Bu çal›şmada kubaş›k öğrenme yönteminden
ve bu yöntem içinde yer alan baz› yap›land›r›lm›ş ve yap›-
land›r›lmam›ş teknikler sunulmuştur. Bu teknikler esas al›-
narak ilköğretim matematik derslerinde kubaş›k öğrenme
yönteminin kullan›m›na ilişkin baz› etkinlik örnekleri ve
örnek bir ders plan› verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: kubaşık öğrenme, matematik öğretimi
Doç. Dr. Belma TUĞRUL & Arş. Gör. Esra DURAN
Her çocuk başarılı olmak için bir şansa sahiptir: zekanın çok boyutluluğu çoklu zeka kuramı
Bu makalede, “Çoklu Zeka Kuram›” temeline
dayanan okulöncesi eğitim programlar›n›n özelliklerine
dikkat çekilmiştir. Her çocuk tüm zeka alanlar›na sahip ola-
rak dünyaya merhaba der. Ancak çevresel faktörlerin etki-
siyle baz› zeka alanlar› daha çok gelişme f›rsat› bulurken
baz›lar› da az gelişme şans› yakalar. Okulöncesi eğitim
programlar› çocuklara ileriki yaşamlar›nda onlar› yönlendi-
recek f›rsatlar› sunar. Çocuklara rehber olmas› amac›yla çi-
zilen yollar›n doğru ve çok seçenekli olmas› önemlidir. Ço-
cuklar›n sahip olduklar› zeka alanlar›n›n fark›na varmalar›-
n› sağlamak ve her zeka alan›n›n özelliklerine uygun geliş-
me şans›n›n tan›nmas› okulöncesi eğitim programlar› kap-
sam›nda olmal›d›r. Bu makalede, çocuğun mevcut zeka
alanlar›n›n saptanmas›, ortaya ç›kar›lmas›, etkin hale geti-
rilmesi, geliştirilmesi sürecinde okulöncesi eğitim prog-
ramlar›n›n rolü üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler: çoklu zeka, zeka alanları, öğrenme stilleri, okulöncesi eğitim, okulöncesi eğitim programı
Doç. Dr. Aysun UMAY
Matematiksel muhakeme yeteneği
İnsanlar› diğer canl›lardan ay›ran en temel özelliği dü-
şünebilme yeteneğidir. Muhakeme, bütün etmenleri dikka-
te alarak düşünüp ak›lc› bir sonuca ulaşma sürecidir. Bir
konuda muhakeme yapabilenler, o konuda yeterli düzeyde
bilgi sahibidir ve yeni karş›laşt›ğ› durumu tüm boyutlar›yla
inceler, keşfeder, mant›kl› tahminlerde, varsay›mlarda bu-
lunur, düşüncelerini gerekçelendirir, baz› sonuçlara ulaş›r,
ulaşt›ğ› sonucu aç›klayabilir...
Matematiksel muhakeme yaklaş›mlar› nelerdir? Birey-
lerin matematiksel muhakeme yaklaş›mlar› neye göre de-
ğişmektedir? Kültür farkl›l›klar› muhakeme biçiminin de-
ğişmesinde etken midir? Kişilerin belli bir muhakeme “sti-
li” var m›d›r, yoksa hangi muhakeme yaklaş›m›n› kullana-
cağ› duruma göre mi değişmektedir? Herkes kendine en
uygun muhakeme tarz›n› nas›l bulabilir? Bu makalede bu
sorular›n yan›tlar› tart›ş›lmaktad›r.
Anahtar Kelimeler: muhakeme, matematiksel muhakeme yeteneği, matematiksel düşünme
Asst. Prof. Dr. Mehmet BAHAR
The effect of instructional methods on the performance of the students having different cognitive styles
This study reports i) the effect of
traditionally designed teaching method and the group work
on students’ performance in a topic related to biology and,
ii) the difference between the performance of students who
have field dependent and field independent cognitive
styles. Second year science teacher students (N=80) in
primary teaching department were participated. Students in
the control group (N=40) were given a traditional lecture
whereas in the experiment group (N=40) discussion-based
group work was adopted. To measure Field
dependence/Field Independence, (FD/FI) Group
Embedded Figures Test and to measure students’
achievement before and after instruction an achievement
test were applied. The results showed i) the students in the
experiment group showed significantly higher performance
than control group students in the achievement test and ii)
may be the most importantly, the group work in the
experiment group favoured both FD and FI students
whereas FI students benefited more than FD students in
traditional teaching method in control group.
Keywords: teaching techniques, cognitive styles, student achievement
Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÇELENK
Okul aile işbirliği ile okuduğunu anlama başarısı arasındaki ilişki
Okul başar›s›nda aile etkisini, anne-baba tu-
tumlar›n›, okul-aile dayan›şmas›n› konu alan araşt›rmalar;
öğrencinin başar›s› üzerinde ailenin güçlü bir etkiye sahip
olduğunu göstermektedir. Bu araşt›rman›n amac› İlköğre-
tim okullar› 1 s›n›f öğrencilerinde, okul aile yard›mlaşma-
s›n›n okuduğunu anlama başar›s›yla ilişkisini saptamakt›r.
Araşt›rma, amaçl› örnekleme tekniği ile seçilen 233 ilköğ-
retim okulu 1. s›n›f öğrencisisi üzerinde uygulanm›şt›r.
Araşt›rma bulgular›ndan elde edilen sonuçlara göre; aile
üyelerinden eğitim yard›m› alan ve okulla yak›n işbirliği
içerisine giren ailelerden gelen çocuklar›n, okuduğunu an-
lama başar›lar›n›n daha yüksek olduğu sonucuna var›lm›ş-
t›r.
Anahtar Kelimeler: okul–aile ilişkileri, okuduğunu anlama başarısı
Assist. Prof. Dr. Neşet DEMİRCİ
DEALING WITH MISCONCEPTIONS ABOUT FORCE AND MOTION CONCEPTS IN PHYSICS: A STUDY OF USING WEB-BASED PHYSICS PROGRAM
The aim of this study was to deal with
misconceptions about force and motion concepts in
physics. A total of 125 subjects, in Brevard County, Florida
were selected by a sample of convenience to participate in
this study during the fall of 1999-2000 academic years.
The Multiple Analysis of Covariance (MANCOVA)
analysis yielded a significant interaction for pretest and
gender for dependent variable of Misconceptions. As a
result of this, Attitude Treatment Interaction (ATI) was
performed for dependent variable of misconceptions. ATI
between pretest and gender relative to misconception was
significant. When dependent variable is analyzed, there
was a significance difference between treatment and
control groups relative to misconceptions score. Group
membership contributed 12.6% additional knowledge of
posttest score variability, which was statistically significant
for misconceptions (F
1,9
= 20.03, p < .05). Based on this
result, it can be concluded that incorporating the web-based
physics program with traditional lecturing did have a
significant effect on dispelling students’ misconceptions
about force and motion concepts.
Keywords: science education, physics education, web-based instruction, computer based physics teaching
Çiğdem HASER & Assoc. Prof. Dr. Behiye UBUZ
STUDENTS’ CONCEPTION OF FRACTIONS: A STUDY OF 5 TH GRADE STUDENTS
This paper investigates students’ con-
ception of fractions in solving word-problems. An essay
type test including 10 word-problems was administered to
5
th
grade students in a private elementary school (N=122).
An analysis of the difficulties met by the students was gi-
ven through examples; evidence was given about the cruci-
al role of the meanings of a part and a quantity, and the
units in the operations.
Keywords: fractions, problem solving, difficulties
H. Ferhan ODABAŞI
FACULTY POINT OF VIEW ON FACULTY DEVELOPMENT
This study was carried out to find out
how faculty viewed the faculty development and what their
choices and recommendations in a faculty development
would be. The findings revealed that the faculty found the
most important component of a faculty development
should be effective teaching skills and technology use. As
for an efficient faculty development, the faculty preferred
subject experts to give courses in such a program and stated
that any kind of monetary reward or certification would not
effect their interest. The choice of the faculty about the
delivery of the courses in such a program was stated as
workshops.Faculty chose the faculty development
activities to cover all faculty regardless of academic rank;
and the activities to take place during the term not in the
holiday periods. As for the recommendations, faculty
suggested that all faculty development activities should be
organized through a faculty development centre.
Keywords: faculty, faculty development, teaching skills
Yrd. Doç. Dr. Nilgün YENİCE, Prof. Dr. Şenay SÜMER, Öğr. Gör. Hasan Can OKTAYLAR & Okt. Elif ERBİL
Fen bilgisi derslerinde bilgisayar destekli öğretimin dersin hedeflerine ulaşma düzeyine etkisi
Bu araşt›rman›n amac›, Milli Eğitim Bakanl›-
ğ›’nca çağdaş program geliştirme tekniklerine uygun ola-
rak haz›rlanm›ş olan yeni Fen Bilgisi Dersi Öğretim Prog-
ram›n›n hedeflerine (öğrenci kazan›mlar›na) ulaşma düze-
yine bilgisayar destekli öğretim yönteminin etkisini belirle-
mektir. Bu çerçevede Fen bilgisi dersinde; dersin amaçlar›-
n›, içeriğini ve özelliklerini daha işlevsel bir duruma geti-
ren, öğretmene yard›mc› ve dersi tamamlay›c› bir öğretme
unsuru olan bilgisayar destekli öğretim yönteminin dersin
hedeflerine ulaşma düzeyine etkisi belirlenmeye çal›ş›lm›ş-
t›r. Bu amaçla, Ayd›n ilinde Yedi Eylül İlköğretim Okulun-
da 35 öğrenciden oluşan 8-A (deney grubu) ile 35 öğrenci-
den oluşan 8-B (kontrol grubu) olmak üzere iki şube belir-
lenmiştir. Bilgisayar yaz›l›mlar› uygun olarak belirlenen 8.
s›n›f “Genetik” ünitesi bilgisayar ortam›nda işlenmiştir.
Ünitenin hedefleri kontrol grubuna geleneksel yöntemle,
deney grubuna ise bilgisayar ortam›nda kazand›r›lm›şt›r.
Kontrol ve deney gruplar›na ön-test ve son-test uygulanm›ş
ve sonuçlar betimsel istatistik “t” testi ile analiz edilmiştir.
Analiz sonucunda fen bilgisi dersinin hedeflerine ulaşma
düzeyi, bilgisayar destekli öğretim yöntemi uygulanan gru-
bun lehine farkl› bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: bilgisayar destekli öğretim, fen bilgisi öğretimi, öğrenci kazanımı
Arş. Gör. Hüseyin H.YILDIRIM, Arş. Gör. Gözde ÇÖMLEKOĞLU & Prof. Dr. Giray BERBEROĞLU
Milli Eğitim Bakanlığı özel okullar sınavı verilerinin madde tepki kuramı modellerine uyumu
Bu çal›şmada Milli Eğitim Bakanl›ğ› Özel
Okullar S›nav›nda kullan›lan matematik ve fen bilgisi alt
testlerinin Madde Tepki Kuram› modellerine uyumu ince-
lenmiştir. İncelemede 4728 kişilik bir örneklem kullan›l-
m›şt›r. Araşt›rman›n bulgular›, testlerdeki verilerin tek bo-
yutluluk, yerel bağ›ms›zl›k, düşük şans başar›s› say›lt›lar›-
n› karş›lad›ğ›n› göstermektedir. Ayr›ca, yetenek parametre-
lerinin ve madde güçlük indislerinin değişmezliği de sağ-
lanmaktad›r. Ancak Kay-kare uyum istatistikleri kullan›-
lan modellere göre farkl›l›klar göstermektedir. Sonuç ola-
rak Madde Tepki Kuram› modellerinin Özel Okullar S›na-
v›n› değerlendirmede kullan›labilir olduğu gözlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: madde tepki kuramı, özel okullar sınavı
Yrd. Doç. Dr. H. Nâlân GENÇ
Eğitimde yaratıcı dramanın alımlanması
Bu çal›şma, eğitimde yarat›c› drama kavram›
ve al›mlanmas› üzerinde yoğunlaşm›şt›r. Yarat›c› dramay›
doğrudan etkilemesi nedeniyle al›mlamay› belirleyen öl-
çütler oldukça önemlidir. Bu nedenle yarat›c› drama, yara-
t›c›l›k, oyun, dramatizasyon, rol oynama, doğaçlamalar,
iletişim ve etkileşim gibi temel kavramlar incelenmiştir.
Eğitimde yarat›c› draman›n al›mlanmas›nda draman›n te-
mel kavramlar›n›n işlevsel ve etkin kullan›lmas›n›n olduk-
ça önemli olduğu sonucuna ulaş›lm›şt›r.
Anahtar Kelimeler: eğitim, yaratıcı drama, alımlama, temel kavramlar.
ÇOCUK HAKLARI
ÇOCUK HAKLARI
...
Anahtar Kelimeler: ...